قاسم مختاری - دانشگاه اراک
فریبا هادی فرد - دانشگاه اراک

   معنا نقش مهمی را در تمام سطوح تحلیل زبانی و همچنین در مسائل علمی زبان­شناسی بر عهده دارد. می­توان گفت واژه به خودی خود و بیرون از بافت درونی متن، گویای معنای دقیقی نیست و برای این­که معنای دستوری و معنایی آن دریافت شود، باید درون جمله و در ارتباط با نشانه­های دیگرِ زبانی که از روابط همنشینی در بافت جمله شکل می­گیرد، قرار گیرد تا بار معنایی آن آشکار گردد.    قرآن کریم، این کلام گُهر بار الهی، نیز مشتمل بر واژگانی است که این واژه­ها به نوبه­ی خود دربرگیرنده­ی معانی متعددی با توجّه به ساختار معنایی و نحوی و بافت موضوعی آیات می­باشند. از جمله­ این واژگان؛ واژه­ی « حقّ» می­باشد که در برخی آیات قرآن کریم، بار معنایی متعددی را با توجه به موضوع مورد بحث در آیات در بردارد؛ بنابراین، این نوشتار، با توجّه به ساختار معنایی و بافت موقعیتی و موضوعی آیات، به بررسی معانی آن پرداخته و وجوه معنایی آن را از دیدگاه معناشناسی مورد تحلیل قرار داده است. نتیجه­ی بررسی و تحلیل معناشناسی در این نوشتار نشان داد که سیر معنایی واژه­ی «حقّ»، معانی متعددی چون: الله، دین اسلام، قرآن، مال و دارایی، بهره، سزاوارتر، دادگری، وجوب، توحید، مفهومی مقابل باطل می­باشد. در ادامه نیز با توجه به تحلیل آماری-درصدی که انجام شد، واژه­ی حق به معنای " راستی و درستی " بیشترین بسامد را نسبت به دیگر معانی این واژه، در قرآن کریم در بر گرفته است.     

Quran, Semantics, hag, Polysemy, قرآن کریم, معناشناسی, واژه‌ی حقّ, تعّدد معنایی.