مریم پرهام فر - دانشجوی کارشناسی ارشد میکروبیولوژی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران
ارسطو بدویی دلفارد - استادیار بیوشیمی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران
موج خالقی - استادیار میکروبیولوژی دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران
مهدی حسن شاهیان - استادیار میکروبیولوژی دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

  مقدمه : کودهای زیستی میکروارگانیسم‏هایی هستند که قادرند عناصر غذایی را از شکل بلا استفاده به شکل قابل استفاده تبدیل کنند. ‏برخلاف کود‏های شیمیایی، ‏هزینه تولید کودهای زیستی‏ کم و در اکوسیستم آلودگی ب ه وجود نمی‏آورد . ‏ کودهای زیستی فسفاته می‏توانند به منظور افزایش محصول، ‏جایگزین بخشی از کودهای شیمیایی فسفاته شوند. ‏از این رو، ‏غربال‏گری به منظور یافتن باکتری‏های حل‏کننده فسفات سازگار با اقلیم هر منطقه یک ضرورت است .   مواد و روش ‏‏ ها: در این تحقیق، از چشمه آب گرم لریا، ‏واقع در شهرستان جیرفت، ‏نمونه‏برداری شد. ‏نمونه‏ها در PKV به مدت 3 شبانه روز کشت داده شدند. ‏غربال‏گری باکتری‏های حل‏کننده فسفات مولد فسفاتاز روی محیط جامد اختصاصی PKV بر اساس قطر هاله، ‏انجام شد. ‏بهترین گونه باکتریایی توسط روش مولکولی s rDNA 16 شناسایی شد‏. ‏میزان حل‏کنندگی فسفات این باکتری در حضور شاخص‏های مختلف منبع کربنی، ‏نیتروژن، ‏فسفات و اسیدیته‏ اولیه محیط بررسی شد .   نتایج: نتایج حاصل از تطبیق توالی و درخت فیلوژنتیکی نشان داد که گونه فوق 97 درصد به گونهBacillus licheniformis شباهت دارد. ‏علاوه بر این، ‏مطالعات نشان داد که حداکثر تولید آنزیم پس از 2 روز گرمخانه‏گذاری است و هم‏زمان با افزایش زمان گرمخانه‏گذاری اسیدیته‏ نیز کاهش می‏یابد. ‏بررسی منابع کربنی در میزان حل‏کنندگی فسفات نشان داد که گلوکز مناسب‏ترین منبع کربنی در تولید آنزیم و رها‏سازی فسفات است. ‏بررسی حل‏کنندگی فسفات در حضور اسیدیته‏‏های مختلف نشان داد که اسیدیته 5 ‏مناسب‏ترین است. ‏اثر منابع مختلف فسفات نشان داد که تری کلسیم فسفات اثر در خور توجهی در افزایش فعالیت آنزیمی در طی 3 روز گرمخانه‏گذاری دارد .   بحث و نتیجه ‏ گیری: ‏ قابلیت تولید آنزیم فسفاتاز و رشد در اسیدیته پایین و پتانسیل بالای حل‏کنندگی فسفات در حضور نمک‏های مختلف و منابع متفاوت فسفات، ‏اهمیت در خور توجه این باکتری را به‏عنوان کود زیستی نشان می‏دهد .  

باکتری حل‏ کننده فسفات, ‏فسفاتاز, ‏غربال‏گری, ‏چشمه آب گرم