سیدمحمدهادی موسوی فضل - محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
عبدالرحمن برزگر - عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران
محمدامین آسودار - عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران

سیستم ریشه درگیاهان به دلیل وظائف مهمی که به عهده دارد از بخشهای اصلی مؤثر در رشد گیاه وعملکرد محصولات تلقی می شود ازطرفی مقدارونحوة توسعة ریشة گیاهان ممکن است دراثر کاربرد روش های مختلف خاک ورزی تحت تأثیر قرارگرفته و با توجه به عوامل مختلف متأثر از این روش ها، می تواند بر رشد و عملکرد محصولات تأثیر بگذارد . بررسی روش های مختلف خاک ورزی نیز خود به دلائل مختلف و با درنظرگرفتن جنبه های گوناگون آن مورد توجه محققین و تولیدکنندگان کشاورزی می باشد . از جملة این عوامل می توان به لزوم بازنگری درضرورت وجودی هریک از عملیات رایج خاک ورزی، امکان کاهش مصرف انرژی د رواحد سطح و پیامدهای زیست محیطی و اقتصادی آن،محدود بودن دامنة زمانی مناسب کشت گندم و احتمال بروز عوامل بازدارنده ( مانند شرایط نامناسب جوی ) در عملیات رایج خاک ورزی، محدودیت تهیة ماشین آلات و ادوات مورد نیاز در روشهای رایج، لزوم افزایش درآمد در واحد سطح و کاهش قیمت تمام شدة محصول تولیدی و امکان تأثیر روش های مختلف خاک ورزی بر خصوصیات مختلف خاک و گیاه اشاره نمود . رشد مناسب ریشه ها و ایفای وظیفة آنها به عنوان سطوح جذب کنندة مواد، بستگی به عوامل زیادی در خاک دارد که مهمترین آنها را خصوصیات یا عواملی تشکیل می دهند که بر مقاومت مکانیکی خاک در مقابل انتشار ریشه ها، ذخیره رطوبت، تهویه و ترکیبات شیمیایی محلول خاک مؤثرند ( علیزاده، 1369) این خصوصیات به نوبة خود تا حد زیادی در اثر عملیات خاک ورزی تغییر می کنند و بر رشد ریشه و توزیع آن در خاک تأثیر می گذارند (Russell , 1981) برخی محققین نیز ذکر نموده اند که عملیات خاک ورزی از طریق تغییر در خصوصیات خاک بر مورفولوژی ریشه تأثیر می گذارند Vepraskas and Wagger., 1990) . (Kaspar et al., 1991; با توجه به نقش و اهمیت سیستم ریشة گیاه به عنوان تأمین کنندة بخش اصلی نهاده های مورد نیاز رشد ازیک طرف و اهمیت وسطح زیر کشت محصول گندم، این تحقیق در منطقة خوزستان که یکی از مناطق اصلی کشت گندم در کشور بوده و بخش عمده ای از عوامل پیش گفته گریبانگیر مسئلة تولید گندم در این منطقه می باشد با هدف اندازه گیری تراکم ریشه در هر یک از عمقهای مورد بررسی و مقایسة روشهای مختلف خاک ورزی از نظر تأثیر بر مقدار ریشه اجرا گردید .