امیرحسین حمیدیان - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

با افزایش جمعیت و بهبود کیفیت زندگی، تقاضای کاغذ نیز به صورت روزافزون افزایش می یابد. در نتیجه این امر و در نتیجه استفاده از چوب درختان جنگلی به عنوان با کیفیت ترین ماده خام اولیه صنعت کاغذ و خمیر کاغذ اثرات مخرب آن بر محیط زیست آشکار می شود. این اثرات طیف گسترده ای از فرسایش خاک و ازدیاد سیلاب در اثر جنگل زدایی گرفته تا مصرف زیاد انرژی و منابع آب را شامل می شود. از طرف دیگر این امر باعث ایجاد آلودگی آب، خاک، هوا و تولید مواد زائد جامد می شود. اثرات محیط زیستی این صنایع با توجه به کیفیت آلاینده ها و همچنین حجم روز افزون آن یکی از چالش ها در سطح جهانی است. در این مقاله تاکید بر آلاینده های شیمیایی تولید و رها شده در مراحل مختلف این صنعت است. فاکتورهای مختلف آلودگی و آلاینده های تولید شده موجود در آب و فاضلاب رها شده از مراحل مختلف فرآیند تولید کاغذ و خمیر کاغذ مورد بررسی قرار می گیرد. فاضلاب بار عمده آلودگی ناشی از صنایع کاغذ و خمیر کاغذ است و روش های متعددی نیز برای مدیریت محیط زیستی آن مورد بررسی و استفاده قرارگرفته است. آلاینده های هوا و پسماند تولید شده نیز فهرست شده اند. سپس روش های متعارف مورد استفاده در این صنایع برای پالایش آلودگی هوا؛ تصفیه فاضلاب و کاهش، استفاده مجدد، بازیافت و بازیابی پسماندهای صنایع کاغذ و خمیر کاغذ بر شمرده شده اند. در مجموع یک مدیریت پایدار برای کنترل و کاهش آلاینده ها در این صنایع باید بر مدیریت، کنترل و کاهش هر سه آلودگی آب و فاضلاب، هوا و پسماند متمرکز باشد.

کاغذ و خمیر کاغذ، آلودگی، تصفیه، کنترل