عباسعلی آهنگر - دانشگاه سیستان و بلوچستان
علی اصغر رستمی ابوسعیدی - دانشگاه شهید باهنر کرمان
سپهر صدیقی نژاد - دانشگاه سیستان و بلوچستان

کاوش در نظام اسم بشاگردی جنوبی نشان می­دهد شیوة تحقق مقوله­های واژ-نحوی، این گویش را از سایر زبان­ها و گویش­های ایرانی متمایز می­سازد. بر این اساس، پژوهش حاضر می­کوشد پنج مورد از مقوله­های واژ-نحوی اسم از جمله شمار، جنس دستوری، معرفگی، حالت دستوری و مالکیت را در این گویش بررسی و به صورت زبان‌شناختی توصیف کند. در این راستا، پیکرة زبانی مورد استناد و نیاز پژوهش به شیوة میدانی و ضبط گفتار آزاد، توزیع پرسشنامه و انجام مصاحبه با هفت گویشور مرد و پنج گویشور زن بومی، میان‌سال به بالا، بی­سواد/ کم­سواد و در محیط کاربرد طبیعی این گویش گردآوری شد. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که شیوة تحقق این مقوله­های واژ-نحوی در بشاگردی، شباهت­های بنیادینی با شیوة تحقق مقوله‌های همتای خود در فارسی معیار دارد که البته این امر بازتاب و نتیجة طبیعی خویشاوندی آن‌ها است. به­علاوه، بشاگردی به­دلیل برخورداری از ویژگی­های منحصربه‌فرد گویشی، از راهبردهای زبانی ویژه­ای برای این منظور بهره می­گیرد که مهم­ترین آن‌ها عبارتند از: 1. به­کارگیری نشانه­های منحصربه­فرد معرفه‌ساز و نکره‌ساز؛ 2. بهره­مندی از نظام حالت­نمایی کنایی گسسته و واژه­بست‌های عامل در نظام گذشتة افعال متعدی ؛ 3. کاربرد واژه­بست­های مفعولی مجزا برای زمان­های گذشته/ غیرگذشته؛ 4. بهره­گیری از صورت­های فعل /bit(-en)/ «داشتن» به ‌همراه ساختار کنایی گسسته (در همة زمان­ها) برای نمایش مالکیت.

اسم, گویش بشاگردی, تصریف, واژه‌بست, ویژگی‌های واژ-نحوی