محمدجواد اعتصامی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه شاهد
امیرمحمد ناجی - استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد
علیرضا رضازاده - استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد

علاوه بر مصرف سبز، گشنیز غالبا جهت تولید بذر کشت می شود. لذا انتخاب رقم یا توده ای که بیشترین عملکرد را داراباشد از اهمیت بالایی برخوردار است. 10 توده گشنیز در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با دو تکرار ارزیابی شدند. صفات مورفولوژیک شامل: ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، تعداد چتر، میانگین تعداد چترک در هر بوته، تعداد چترک در بوته، تعداد بذر در هر بوته، میانگین تعداد بذر در هر چتر، وزن صد دانه، عملکرد تعداد تک بوته، وزن کاه و کلش، شاخص برداشت اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که توده های مورد ارزیابی از نظر صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه، تعداد چتر در بوته، میانگین تعداد چترک در هر چتر، تعداد چتر در هر بوته، میانگین تعداد بذر در هر چتر، وزن 100 دانه، عملکرد تک بوته، وزن کاه و کلش تفاوت معنی داری دارند. همچنین ویژگی های روز تا شروع گلدهی و %50 گلدهی نیز اختلاف معنی داری در بین توده نشان دادند. نتایج تجزیه کلاستر توده ها را به 3 گروه با ویژگی های مختلف تقسیم بندی کرد. تجزیه به مولفه های اصلی نتایج حاصل از تجزیه کلاستر را تایید کرد. در کل نتایج این پژوهش بر مبنای صفات زراعی و ریختی نشان داد که تنوع ژنتیکی ارزشمندی در بین توده های گشنیز وجود دارد.

گشنیز، تجزیه کلاستر، تنوع مورفولوژیک