هلن پورمظاهری - پژوهشگرپسادکتری پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
رضا معالی امیری - استادپردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
سعید امینی - دانش آموخته دکتری پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج

این تحقیق به منظور بررسی نقش سویه ریزوبیوم و تاثیر همزیستی آن بر تحمل گیاه نخود به تنش سرما انجـام شـد. آزمـایش بـه صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. در این آزمایش پاسخ های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی موثر در گره های دو ژنوتیپ متحمل به سرما (Sel96th11439) و حساس به سـرما (ILC533) تحـت تـنش سـرما (4˚C) بررسـی شـد.تحت تیمارهای دمایی میزان شاخص خسارت سلولی از جمله پراکسیدهیدروژن (H2O2) درگره ژنوتیپ متحمل در مقایسه با گـره ژنوتیپ حساس کمتر بود. در ژنوتیپ متحمل، افزایش میزان اسمولیت های سلولی از جمله کربوهیدرات ها سبب سـازگاری نسـبی به تنش سرما در مقایسه با ژنوتیپ حساس شد. این افزایش منجر به کـاهش شـاخص خسـارت سـلولی (H2O2) و بهبـود درجـه تحمل به تنش سرما شد. بطو کلی نتایج این آزمایش نشان داد که انتخاب سویه های ریزوبیوم کارآمد میتوانـد بـه افـزایش تحمـل همزیستی نخود-ریزوبیوم در شرایط تنش سرما کمک کند.

پراکسیدهیدروژن، تنش سرما، کربوهیدرات، نخود زراعی