حمید آروین - دانشجوی دکترای فیزیولوژی ورزشی، گروه تربیت
مهرزاد مقدسی - دانشیار، گروه تربیت بدنی، دانشکده هنر و معماری،
حسن رهبانفرد - استادیار رفتار حرکتی، گروه رفتار حرکتی، دانشکده
سعید ارشم - استادیار گروه رفتار حرکتی ، دانشکده تربیت

هدف: هدف از این پژوهش تعیین تاثیر یک دوره تمرینات اسپارک بر عامل نروتروفیک مشتق از مغز (BDNF) و مهارت های حرکتی ظریف و درشت در کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر بود. روش‌شناسی:  20 دانش آموز پسر کم توان ذهنی 7 تا 9 سالۀ به صورت تصادفی به دو گروه تجربی (10 نفر) و کنترل (10 نفر) تقسیم شدند. گروه تجربی یک برنامۀ منتخب اسپارک را به مدت 12 هفته هر هفته 3 جلسۀ 45 دقیقه ای اجرا کردند. قبل و بعد از مداخلۀ برنامه مهارت های ظریف و درشت و سطح BDNF تمام آزمودنی ها اندازه گیری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) با اندازه گیری های مکرر و در سطح معنی داری 0/05=α استفاده شد. یافته ها: در پیش آزمون تفاوت معنی داری بین دو گروه تجربی و کنترل در هیچ یک از متغیرهای اندازه گیری شده وجود ندارد. پس از اعمال دوره تمرینی، گروه تجربی به لحاظ فاکتورهای خونی BDNF  بالاتر و در مهارت های حرکتی ظریف وضعیت بهتر و معنی داری نسبت به گروه کنترل داشت. درباره مهارت های حرکتی درشت، تفاوت معنی داری بین گروه های کنترل و تجربی در پس آزمون وجود نداشت. نتیجه‌گیری: برنامه منتخب اسپارک باعث افزایش سطح BDNF و بهبود مهارت های حرکتی ظریف در دانش آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر می شود، اما تأثیر معنی داری بر مهارت های درشت ندارد که به نظر می رسد تا حدی به دلیل افزایش BDNF باشد.

تمرینات اسپارک, عامل نروتروفیک مغز, مهارت‌های ظریف, مهارت‌های درشت, کم توان ذهنی