جمال الدین سهیلی - استادیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
سیما سمیعی فرد - کارشناس ارشد معماری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

با شناخت مؤلفه ‏های تأثیرگذار در میزان افزایش تعاملات اجتماعی از دیدگاه صاحب‏نظران و به‏کارگیری آن در فضاهای معماری و شهرسازی می‌توان به دستاوردهای اجتماعی مهمی دست یافت؛ به‏ویژه در حوزة سالمندان که به بازگشت دوباره در عرصة حضور در جامعه نیاز دارند. ضرورت این پژوهش تدوین مؤلفه‏ها در هر یک ازآیتم‏های فعالیت، کالبد، و معنا براساس مدل حس مکان رلف‏- کانتر است و هدف پژوهش طبقه‏بندی مؤلفه‏های کیفی از دیدگاه سالمندان و شناخت تأثیرگذارترین مؤلفه است. نوآوری پژوهش در جمع‏آوری کلی مؤلفه‏ها و بررسی میدانی و تدوین اولویت مؤلفه‏ها از نظر سالمندان است. روش تحقیق پیمایشی و روش استدلال استقرایی است. جمع‏آوری اطلاعات به‏صورت میدانی و تکمیل 28پرسش‏نامه از مراکز روزانة سالمندان بوده است و ابزار تحلیل نرم‏افزار اسپیاساس است. در پژوهش به این نتیجه می‏رسیم که در آیتم فعالیت تنوع فعالیتی و گروه‏های سنی بیشترین ارزش را برای سالمندان دارد و باید در یک زمان تنوع فعالیتی متفاوتی را در فضا داشته باشیم تا سالمند باتوجه‏به سلیقة خود به انتخاب فعالیت بپردازد. در آیتم کالبد عدم حضور در فضای بسته اشاره شده که باید سعی شود تا در طراحی فضا فضاهای باز به‏صورت بصری و کالبدی برای سالمندان درنظر گرفته شود. در آیتم معنا انعطاف‏پذیری فضا از اهمیت بیشتری برای سالمندان برخوردار است که به لحاظ شناخت از فضا بهتر است از فضاهای منعطف و چندمنظوره برای سالمندان استفاده شود.

تعاملات اجتماعی, سالمندان, فعالیت, کالبد, معنا