مهدی عباسی زاده باغبان - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی جندی شاپور
بابک لشکرآرا - گروه مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی جندیشاپور دزفول

روش‏های لایروبی سیفونی رسوبات برای حل مسأله رسوب­گذاری در مخازن و دریاچه­ها به‏ طور گسترده در دهه‏های اخیر مورد مطالعه قرار گرفته‏اند. بهره­بردار بهنگام استفاده از انواع روش­های مختلف لایروبی سیفونی، با برخی معایب همچون صرف انرژی اضافی، توقف در بهره‏برداری مخزن، هدر رفت آب و تخلیه رسوب بیش از ظرفیت حمل پایین‏دست مواجه نمی‌باشد. در این مقاله تلاش شده با ساخت یک محفظه مکش هیدرلیکی با خم 360 درجه میزان قدرت مکندگی آن ارتقا یابد. برای این منظور ورودی این محفظه به یک بازشدگی ناگهانی مجهز گردید. با این عمل جدایی جریان در ورودی محفظه رخ داده و منجر به تشدید نواحی کم فشار درون آن می‌گردد. در بخش اول تحقیق توزیع عرضی فشار درون محفظه تعیین شد و سپس با تشخیص نواحی کم فشار، نسبت به جایابی بهینه حفره‌های مکنده در کف محفظه مبادرت ورزیده شد. نتایج نشان داد که نسبت فاصله از مرکز خم (r) به شعاع خم (R) برابر 32/0 و راستای شعاعی 135 درجه از ورودی خم به دلیل جدایی جریان و به تبع آن قدرت مکندگی بیشتر، از شرایط مناسب­تری برای مکش برخوردار است.در گام دوم تحقیق نسبت به ارزیابی میزان بازشدگی حفره­ها بر راندمان تخلیه رسوبات پرداخته شد. برای این منظور در پنج سناریوی مختلف، میزان نسبت سطوح بازشدگی در کف محفظه به مساحت لوله انتقال جریان (AD/Ap ) معادل 1/0، 2/0، 3/0، 4/0 و 5/0 نمو داده شد. نتایج نشان داد که با افزایش نسبت AD/Ap ، راندمان رسوب­زدایی محفظه مکش افزایش می­یابد. به طور نمونه در نسبت (AD/Ap )معادل 5/0 میزان راندمان سیستم حداکثر 6/30 درصد ارزیابی می­گردد.

رسوب‌زدایی, مکش هیدرولیکی, حوضچه ترسیب, مخزن, لایروبی