زینب سعادتی - Dept. of Hort. Sci., College of Agric., Mohaghegh Ardabili Univ., Ardabil, Iran
بهروز اسماعیل پور - Dept. of Hort. Sci., College of Agric., Mohaghegh Ardabili Univ., Ardabil, Iran
احمد جوادی - Dept. of Hort. Sci., College of Agric., Mohaghegh Ardabili Univ., Ardabil, Iran

به‌منظور بررسی تأثیر پیش‌­تیمار بذر با اسید سالیسیلیک و پاکلوبوترازول بر گیاه دارویی جعفری در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌‏صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار در شرایط گلخانه و آزمایشگاه تحقیقاتی گروه باغبانی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل پنج سطح پرایمینگ (پیش‌‏تیمار بذر با غلظت‏‌های 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر اسید سالیسیلیک و 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر پاکلوبوترازول و شاهد (بدون پرایمینگ)) و سه سطح تنش خشکی (25، 50 و 100 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) بود. نتایج نشان داد که پیش‌­تیمار بذر، ارتفاع بوته، وزن خشک بوته و ریشه، محتوای پرولین، هدایت روزنه­‌ای و محتوای پتاسیم جعفری را به‌طور معنی­‌داری تحت تأثیر قرار داد (P<=0/05). پیش‌تیمار بذر با غلظت‌های 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر اسید سالیسیلیک به‌ترتیب باعث افزایش 14 و 8 درصدی وزن خشک بوته جعفری در مقایسه با شاهد شد. پیش‌تیمار بذر با غلظت‌های 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر پاکلوبوترازول به‌ترتیب باعث کاهش 1 و 11 درصدی وزن خشک بوته جعفری نسبت به گیاهان شاهد شد. تمام صفات رویشی مورد بررسی تحت تأثیر تنش خشکی کاهش یافتند، اما محتوای پرولین و پروتئین محلول برگ افزایش نشان داد. حداکثر میزان پرولین برگ (2/4 میکروگرم بر گرم وزن تر) برای 25 درصد رطوبت ظرفیت زراعی و کمترین میزان آن (1/06 میکروگرم بر گرم وزن تر) به شرایط 100 درصد رطوبت ظرفیت زراعی تعلق گرفت. پیش­تیمار بذر با سالیسیلیک اسید، با تأثیر مثبت بر خصوصیات رشدی و فیزیولوژیک، باعث افزایش مقاومت نسبت به تنش خشکی در مقایسه با پاکلوبوترازول شد.

Soluble protein, Medicinal plant, Proline content, Stomatal conductance, پروتئین محلول, گیاه دارویی, محتوای پرولین, هدایت روزنه‌ای