سید میلاد صالحی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مسجد سلیمان، دانشکده فنی و مهندسی، گروه مهندسی شیمی
عباس شیرمردی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مسجد سلیمان، دانشگاه فنی و مهندسی، گروه شیمی

در روش های سنتی عرق گیری و اسانس گیری که هم اکنون نیز در کشور رایج است، زمان و انرژی بالایی صرف شده و راندمان پایین دارد. بر همین اساس اکثر کارخانه های بزرگ اسانس گیری در دنیا، در جستجوی اصلاح روش قدیمی و افزایش بازده و کاهش هزینه ها هستند. در طی سال های گذشته روش های پیشرفته استخراج با پرتو مادون قرمز یا مایکروویو و حتی استخراج به کمک سیال فوق بحرانی بررسی و پیشنهاد شده است که نیاز به تجهیزات گران قیمتی دارد و پیچیدگی و محدودیت های عملیاتی نیز دارند و در نهایت نتوانسته اند جایگزین روش متداول استخراج با بخار آب شوند. با توجه به کمبود انرژی و نیاز به کاهش هزینه های تولید، استفاده از روش های نوین استخراج و اصلاح روش های قدیمی امری ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد. در تحقیق حاضر اسانس گیری از گیاهان دارویی با استفاده از دستگاه اسانس گیر جدید همزن دار و روش تقطیر با بخار آب انجام گردید. از همزنی با شش پره در بستر گیاه برای اختلاط و تسریع انتقال جرم بین فاز بخار و فاز جامد استفاده گردید. تفاوت مهم این تحقیق با موارد قدیمی موجود در صنعت کاهش نسبتاً زیاد زمان اسانس گیری و همچنین کاهش انرژی مصرفی بطور قابل توجه و در نهایت کاهش هزینه ها می باشد. سیستم استخراج اسانس جدید پیشنهادی در مقایسه با روش قدیمی همان مقدار اسانس را تولید می نماید اما با کاهش قابل توجه زمان اسانس گیری به حدود نصف، باعث بتقریب 40% کاهش انرژی مصرفی و نیز کاهش محسوس مقدار بخار آب مصرفی و در نهایت کاهش هزینه های تولید می شود و در نهایت آلاینده های کمتری مانند CO2 ایجاد می نماید.

تقطیر، اسانس، استخراج، همزن، انتقال جرم