راضیه تفنگ سازپور - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی خوزستان، اهواز.
عبدالمهدی بخشنده - استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز.
علیرضا ابدالی مشهدی - دانشیار،گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز.
محمدرضا مرادی تلاوت - دانشیار،گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز.
امین لطفی جلال آبادی - استادیار،گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز.

درسالهای اخیر به دنبال افزایش توجه عمومی نسبت به حفظ سلامتی و وزن متعادل بدن، تحقیقات بسیاری در خصوص استفاده از شیرین کننده های خوراکی و یافتن انواع جایگزین آنها صورت گرفته است. در جریان این مطالعات منابع جدیدی برای تهیه این افزودنیهای غذایی مطرح شده که یکی از مناسب ترین آنها گیاه استویا است. پتاسیم و بور از جمله عناصری هستند که با هدف افزایش ماده مؤثره گیاه در این آزمایش به کار کرفته شده اند. به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی پتاسیم و بور بر برخی ویژگیهای کمی و کیفی استویا ، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال زراعی1395-96 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش، چهار مقدار محلول پاشی بور (صفر، 25، 50 و 75 پی پی ام ) از منبع اسید بوریک و سه مقدار محلول پاشی پتاسیم (صفر، 10000 و 15000 پی پی ام ) از منبع سولفات پتاسیم بودند. محلول پاشی ها به فاصله 50، 65 و 80 روز پس از کشت نشاها صورت گرفت. نتایج نشان داد که اثرات متقابل محلول پاشی پتاسیم و بور از نظر صفات عملکرد ماده خشک، عملکرد برگ، درصد استویوزید برگ، درصد ریبوزاید A، میزان بور، میزان پتاسیم و درصد نیتروژن برگ اختلاف معنیداری ایجاد کرد به طوری که ترکیب تیماری 15000 پی پی ام پتاسیم و 50 پی پی ام بور بیشترین عملکرد ماده خشک 1495/8) کیلوگرم در هکتار) را ایجاد کرد که با ترکیب تیماری 15000 پی پی ام پتاسیم و 75 پی پی ام بور 1490/2) کیلوگرم در هکتار ) تفاوت معنیداری نداشت. همچنین ترکیب تیماری 15000 پی پی ام پتاسیم و 75 پی پی ام بور بیشترین عملکرد برگ 1134/68) کیلوگرم در هکتار) و درصد استویوزید برگ 10/34) درصد) را ایجاد کرد. همچنین کمترین عملکرد ماده خشک 1407/73) کیلوگرم در هکتار) و عملکرد برگ 725/6) کیلوگرم در هکتار) درترکیب تیماری عدم محلول پاشی پتاسیم و 25 پی پی ام بور به دست آمد. با توجه به تاثیر مثبت محلول پاشی عناصر پتاسیم و بور در افزایش عملکرد ماده خشک، عملکرد برگ و درصد استویوزید گیاه استویا تلفیقی از محلول پاشی عناصر پرمصرف و کم مصرف مانند پتاسیم و بور در افزایش عملکرد گیاه استویا در شرایط آب و هوایی اهواز مناسب به نظر می رسد.

تغذیه برگی، عملکرد ماده خشک، عملکرد برگ، درصد استویوزید، محتوای بور