محمد اسلم رئیسی - دانشجوی دکترای فلسفه وکلام اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا

این مقاله با هدف تبیین مسئله مفهوم نفس وجایگاه آن ازدیدگاه ابن سینا تدوین شده است .مساله نفس و جایگاه آن به عنوان یکی از مهم ترین مباحث در حوزه فلسفی و همچنین کلامی مطرح می باشد ، به طوری که مفهوم نفس جایگاه ویژه ای در بنیان اندیشمندان فلسفی و کلامی دارد . چراکه مفهوم نفس وجایگاه آن در نزد این اندیشمندان تاثیر ویژه ای در جهت دهی منظومه فکری آنان در حوزه هستی شناسی و معرفت شناسی شان دارد. به طوری که یکی از فیلسوفانی که در زمینه شناخت نفس و همچنین جایگاه آن نظریات در خورتوجهی دارد ابن سینا می باشد به طوری که مفهوم نفس تاثیری ویژه ای در جهت دهی به حوزه هستی شناسی ومعرفت شناسی وی دارد براین اساس مفهوم نفس در منظومه فکری ابن سینا جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است .این پژوهش به شیوه توصیفی و تحلیلی و با استفاده از متون کتابخانه ای و فلسفی کلامی - اسلامی به این نتیجه رسید که ازدیدگاه ابن سینا نفس به عنوان یک جوهر مجرد در نظر گرفته می شود چراکه با توجه به نگرش خاص فلسفی که وی دارد و جزو فیلسوفان الهی بوده که با گرایشات دینی به این مسئله نگاه می کنند و با تاکید بر مجرد بودن نفس، حیات اخروی را اثبات می نماید. بر این اساس از دیدگاه وی نفس و بدن از همدیگر جدا می باشند ولی بر همدیگر اثر می گذارد به طوری که تمام کمالاتی که بدن به دست می آید به واسطه نفس می باشد. بر این اساس از دیدگاه ابن سینا نفس باعث کمال بدن و به نوعی جدا از آن می باشد.وی بر این باور است که نفس بر خلاف بدن جوهری بسیط و فناناپذیر مدارد که باعث جاودانگی آن بعد از حیات مرگ می شود.

نفس ،ابن سینا ،مراتب نفس ، تجرد