جمشید جودکی - Hamadan University of Medical Sciences
محمد بابا میری - Hamadan University of Medical Sciences
رشید حیدری مقدم - Hamadan University of Medical Sciences
حمید سعیدنیا - دانشگاه علوم پزشکی همدان
یونس محمدی - Hamadan University of Medical Sciences

سابقه و هدف: با توجه به اهمیت و شیوع بالای اختلالات اسکلتی- عضلانی (Musculoskeletal Disorder)، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش بارکاری ذهنی، خستگی و کیفیت خواب در ایجاد اختلالات اسکلتی- عضلانی انجام‌ شد. مواد و روش‌‌ها: جامعه پژوهش حاضر کارمندان شاغل در مرکز بهداشت شهر بروجرد بودند که براساس نمونه‌گیری تصادفی ساده، ۲۴۳ نفر از آن‌ها به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه اختلالات اسکلتی- عضلانی کرنل (CMDQ: Cronell Musculoskeletal Discomfort Questionnaire)، پرسشنامه خستگی سوفی (SOFI: Swedish Occupational Fatigue Inventory) و پرسشنامه کیفیت خواب پیتسبورگ (PSQI: Pittsburgh Sleep Quality Questionnaire) بودند. به‌منظور ارزیابی بارکار ذهنی از روش SWAT (Subjective Workload Assessment Technique) استفاده گردید. جهت تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات نیز از آزمون‌های آماری ضریب همبستگی Pearson، کای دو و تحلیل رگرسیون با استفاده از نرم‌افزار SPSS ۱۸ بهره گرفته شد. یافته‌ها: براساس نتایج به‌دست‌آمده از این مطالعه، کمردرد بیشترین میزان شیوع را داشت. نتایج تحلیل همبستگی نشان دادند که بین بارکار ذهنی و خستگی با اختلالات اسکلتی- عضلانی رابطه معناداری وجود دارد (0/05P≤). همچنین بر مبنای نتایج بین کیفیت خواب با اختلالات اسکلتی- عضلانی رابطه معناداری به‌دست آمد(0/05P≤). نتیجه‌گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر می‌توان چنین نتیجه گرفت که با کاهش بارکاری ذهنی، کاهش خستگی و بهبود کیفیت خواب می‌توان احتمال بروز اختلالات اسکلتی- عضلانی در کارکنان را کاهش داد.  

musculoskeletal disorder, sleep quality, fatigue, mental work load, اختلالات اسکلتی عضلانی, کیفیت خواب, خستگی, بارکاری ذهنی