علی اصغر ساجدیان
علی کریمی
وحید احمدی
محسن صادقی یارندی
یاسمن اعلا
فریده گلبابایی

سابقه و هدف: آکریلونیتریل یک سرطان‌زای احتمالی برای انسان بوده و مواجهه با بخارات این ماده می‌تواند اثرات سوء متنوعی را برای شاغلین در صنایع پتروشیمی به وجود آورد. از این‌رو مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان مواجهه و ارزیابی ریسک کمی بهداشتی مواجهه با بخارات آکریلونیتریل در پرسنل مواجهه یافته یک مجتمع پتروشیمی انجام پذیرفت. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی که در یک مجتمع پتروشیمی به انجام رسید درمجموع از هوای استنشاقی 45 نفر (3 نمونه برای هر فرد) نمونه‌برداری به عمل آمد. نمونه‌ها با استفاده از لوله‌های جاذب حاوی زغال فعال شرکت SKC جمع‌آوری شد. آماده‌سازی و تجزیه نمونه‌ها بر اساس روش 1601 NIOSH و با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی مدل VARIAN CP-3800 انجام گرفت. در نهایت برای تعیین میزان مواجهه افراد شاغل و شاخص ریسک بهداشتی یا غیر سرطان (HQ) از روش سازمان حفاظت محیط‌زیست آمریکا (EPA) استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که مقدار متوسط تراکم بخارات آکریلونیتریل در مجتمع پتروشیمی موردمطالعه به‌طور میانگین 8/122 ± 1/71 میکروگرم بر مترمکعب (ppm 056/0 ± 033/0) می‌باشد. همچنین میزان ریسک غیر سرطان‌زایی نیز 93/6 ± 04/4 محاسبه گردید. نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه شاخص کمی بهداشتی مواجهه با بخارات آکریلونیتریل در مجتمع پتروشیمی موردمطالعه بیشتر از حدود توصیه‌شده توسط سازمان‌های ذی‌ربط می‌باشد، اقدامات مهندسی و کنترل مدیریتی لازم برای کنترل و مدیریت سطح ریسک تا حد قابل‌قبول، از قبیل بازنگری سیستم‌های تهویه، محدودیت ساعات مواجهه و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی، برای بهبود اوضاع امری ضروری می‌باشد.

acrylonitrile, Health Risk Assessment, exposure, petrochemical, آکریلونیتریل, ارزیابی ریسک بهداشتی, مواجهه شغلی, پتروشیمی