خسرو تاجداری - کارشناسی ارشد اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی ،شرکت آب منطقه ای گیلا
مجید وظیفه دوست - دکترای منابع آب ،دانشگاه گیلان ،دانشکده کشاورزی ،گروه مهندسی منابع

تعیین سهم رواناب حاصل از ذوب برف در حوضه های آبریز با رژیم برفی و برفی بارانی از دغدغه های اکثرکارشناسان منابع آب کشور است ،که تا کنون برآورد آن به دلیل کمبود ایستگاههای برف سنجی و هواشناسی در ارتفاعات حوضه ها و استفاده از روش های مساحی سنتی با خطاهای بسیار زیاد صورت می گیرد. عدم وجود مدیریت یکپارچه در حوضه های آبریز ،کنترل سیلاب، فرسایش خاک ،پیش بینی خشکسالی و تأمین آب مصرفی، مسائل و مشکلاتی می باشند که مدل سازی ویژگی های سطحی بارش برف از دیدگاه هیدروکلیمائی می تواند نقش بسزائی در کاهش اثرات آنها داشته باشد .در این تحقیق تصاویر ماهواره ای پوشش برف و دمای سنجندهModisاز تاریخ 16 اکتبر لغایت 25 آوریل ازسال 2000 تا 2009 به تعداد 416 تصویر دریافت و پس از پردازش در محیطErdas imagineبا استفاده ازکدهای تهیه شده در نرم افزارMatlabداده های سطح پوشش برف و دمای سطح زمین استخراج و نمودارهای آنها ترسیم و بررسی گردید، سپس این داده ها به همراه متغیرها و پارامترهای مورد لزوم از ایستگاههای زمینی موجود در حوضه وارد مدل هیدرولوژیکیSRM شده و مدل برای سال آبی 80-79 واسنجی گردید. بررسی های آماری حاکی از دقت نسبتاً بالای مدل در شبیه سازی جریان است. داده های تصاویر ماهواره ای نیز به خوبی توسط مدل دریافت و پردازش شده است. نتایج حاصل نشان از سهم 12 درصدی آورد جریان حاصل از ذوب برف نسبت به حجم کل جریان در این سال دارد که می تواند به برنامه ریزان در مدیریت بهتر منابع آبی خصوصاً ریزش های برف در حوضه های آبریز دریای خزر یاری نماید.

حوضه آبریز ناورود ،مدل هیدرولوژیکی SRMتصاویر ماهواره ای دما و پوشش برف