امیررضا قانع - کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

با نگرشی بر ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب سال ۱۳۷۵؛ در ابتدای امر، این مهم حاصل می­گردد که توهین صرفاً از طریق استفاده و استعمال الفاظ رکیک صورت می­پذیرد. بی­شک، این برداشت صحیح می­باشد. اما آنچه تا حدودی موجب سردرگمی است، مواردی است که افراد با ارتکاب اعمال و رفتاری نظیر سیلی زدن، موجب تحقیر طرف مقابل شده و بر این اساس شکایتی تحت عنوان بزه توهین در دادسرا مطرح می­گردد. اختلاف در این موضوع، درست زمانی صورت می‌گیرد که محاکم با در نظر گرفتن شرایط و اوضاع و احوال قضیه و اثبات مدعا، قصد محکوم نمودن مرتکب را دارند. به بیان دیگر، با سیری در پرونده­های مطروحه با این عناوین، آنچه که ملاحظه می‌گردد، اختلاف نظر در شیوه استناددهی در متن آراء است، بدین معنی که برخی از قضات محترم، موضوع را از موارد شمول ماده فوق­الذکر می­دانند و بر این اساس فرد را محکوم می­کنند، لکن عده­ای از ایشان، نظر دیگری داشته و مستنداً به ماده ۵۶۷ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲، حکم محکومیت افراد را صادر می­نمایند. به نظر می­رسد که اولاً، استناد صرف به ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی بدون در نظر داشتن مقررات موجود در قانون استفساریه مصوب سال ۱۳۷۹، ناصحیح می‌باشد و ثانیاً، در موارد برخود با این­گونه پرونده­ها، با عنایت به مقررات مربوط به تعدد معنوی و اعمال ماده ۱۳۱ قانون مذکور و با در نظر داشتن شرایط موجود در ماده، می­توان صرفاً به ماده ۶۰۸ (از باب مجازات اشد) استناد نمود.

توهین عملی, ضرب عمدی بدون ایجاد اثر, قصد مجرمانه, تعدد معنوی