علیرضا قطعی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی شیراز
ناعمه زرین پور - استادیار دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی شیراز

نفت به عنوان منبع اصلی انرژی در جهان، نقش مهمی در تعیین اعتبار ملی و شهرت جهانی کشورهای مختلف دارد و طراحی زنجیره تأمین آن یکی از موضوعات مهم روز دنیا است. در این پژوهش، یک مدل برنامه ریزی ریاضی چند هدفه چند دوره ای برای طراحی شبکه زنجیره تأمین صنایع بالادستی نفت ارائه شده است. مدل پیشنهادی با در نظر گرفتن اهداف توسعه پایدار مدل سازی شده است که هر سه هدف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را هم زمان بهینه می کند. بر اساس ابعاد اقتصادی و زیست محیطی پایداری، هزینه های سیستم و اثرات گازهای گلخانه ای کمینه می شود. بعد اجتماعی پایداری نیز تعداد فرصت های شغلی را بیشینه می کند. در این مدل، اجزای مختلفی برای تولید نفت خام نظیر چاه های نفت، مراکز جداسازی گاز همراه نفت، مراکز ذخیره سازی، مراکز پردازش و پایانه های تقاضای نفت در نظر گرفته شده است. برای حل مدل چند هدفه ارائه شده از یک رویکرد حل با بهره گیری از مفاهیم فازی استفاده شده است. نتایج عددی اعتبار مدل پیشنهادی را تأیید می کند و اهمیت اهداف توسعه پایدار در طراحی زنجیره تأمین نفت خام را نشان می دهد. همچنین این مدل می تواند برای شرکت های فعال در صنایع بالادستی نفت جهت طراحی استراتژی های مدیریت زنجیره تأمین پایدار نفت خام مورد استفاده قرار گیرد.

طراحی زنجیره تأمین، نفت خام، مدل بهینه سازی چند هدفه، پایداری