لیلا جمالی - دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت، مرودشت، ایران
جلیل خداپرست شیرازی - عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

اکثر تحقیقات انجام شده در خصوص تأثیر شوک قیمت نفت خام بر سایر بازارها در اقتصاد ایران، تنها یک بخش یا بازار را مدنظر قرار داده و اثرات آن به صورت جامع و همزمان مورد مطالعه قرار نگرفته است. لذا، در این مطالعه با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری [i](SVAR) که امکان بررسی همزمان چندین شوک را فراهم می‌آورد، به بررسی اثرات شوک قیمت جهانی نفت خام و شوک قیمت جهانی طلا بر بازار سهام در ایران پرداخته شد. برای این منظور، داده‌های مورد نیاز بصورت فصلی طی دوره 94:1-1370:1 از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تارنمای WDI بانک جهانی گردآوری شد. نتایج حاکی از آن است که شوک مثبت وارده بر قیمت جهانی نفت خام در کوتاه‌مدت اثر معنادار مثبت و در بلندمدت، اثر معنادار منفی بر شاخص کل قیمت سهام ایران دارد. هم‌چنین، شوک مثبت وارده بر قیمت جهانی طلا در کوتاه‌مدت و بلندمدت اثر معنادار منفی بر شاخص کل قیمت سهام ایران دارد. علاوه براین، با توجه به شناخت اغلب خانوارها از سرمایه‌گذاری در زمینه طلا نسبت به سایر بازارهای سرمایه، سرمایه‌گذاری در طلا به عنوان یک رقیب جدی برای بازار سرمایه است. بر این اساس واکنش شاخص قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران نسبت به شوک قیمت جهانی طلا شدیدتر از شوک قیمت جهانی نفت است. در نهایت، با توجه به اثرپذیری بازار سهام ایران از متغیرهای جهانی مانند نوسانات قیمت جهانی نفت خام و قیمت جهانی طلا، بیمه سهام سرمایه‌گذاران در مقابل نوسانات و شوک‌های ناگهانی پیشنهاد می‌شود.

شوک‌ قیمت جهانی نفت خام, شوک‌ قیمت جهانی طلا, بازار سهام, مدل خودرگرسیون برداری ساختاری, توابع واکنش آنی