زهرا حسن زاده - ارومیه
حمید حسن پور - ارومیه

سنجد (Elaeagnus angustifolia L.) یکی از میوه­های با ارزشی است که به­صورت خودرو در مناطق مختلف ایران رشد می­یابد. ارزیابی خصوصیات میوه و بذر می­تواند در انتخاب ژنوتیپ برتر جهت کشت در سطح تجاری مفید واقع شود. در این پژوهش خصوصیات فیزیکی میوه و بذر از قبیل وزن، طول و عرض میوه و بذر، پارامترهای رنگ میوه 38 ژنوتیپ سنجد در استان­های آذربایجان‌شرقی و غربی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که تنوع بالایی در برخی از صفات مانند عرض برگ، نسبت طول به عرض برگ و وزن گوشت وجود دارد. صفت طول برگ همبستگی مثبت با صفاتی از قبیل عرض برگ، نسبت طول به عرض میوه، طول بذر و نسبت طول به عرض بذر  دارد ولی با درصد کرویت همبستگی منفی دارد. براساس نتایج تجزیه به عامل‌ها، هشت عامل اصلی بیش از 92/85 درصد از واریانس کل را توجیه نمودند. همچنین بنا بر نتایج تجزیه‌ای خوشه‌ای، ژنوتیپ­ها در دو گروه اصلی قرار گرفتند. ژنوتیپ­های موجود در گروه اول بیشترین میانگین صفات وزن، طول و عرض میوه و بذر را داشتند و در تفکیک ژنوتیپ­های گروه دوم نیز صفات مرتبط به رنگ از قبیل L*،a*،b*، Hue و Chroma بیشترین نقش را داشتند. از میان ژنوتیپ­های بررسی شده، ژنوتیپ U11 را می­توان بر اساس داشتن بزرگترین میوه به عنوان ذخایر توارثی ارزشمند در برنامه­های اصلاحی آینده سنجد، معرفی رقم و کشت آن در نظر گرفت.

تجزیه به عامل‌ها, تجزیه خوشه‌ای, منطقه, همبستگی صفات