سپیده یاقوتی - دکترای پژوهش هنر، مدرس گروه طراحی پارچه و لباس دانشگاه الزهرا( س)

پوشش به عنوان كليتي به هم پيوسته، نظامي از رمزگان و نشانگان است كه طي فرآيندي تاريخي، در درون بافت اجتماعي- فرهنگي خاص خود هستي مي يابد و به شدت به اجزا و عوامل بافت سازنده خود وابسته است. عوامل سازنده بافت و روابط درون آن، هم در فرآيند توليد و هم در فرآيند خوانش آن دخيل هستند. ضمن اينكه فرآيند اين توليد و خوانش نيز با يكديگر كنشي متقابل دارند. بدين ترتيب هدف از خوانش گفتمان هاي فرهنگي پوشش در ايران ، بررسي نقش قدرت هاي موجود و مؤثر در تعيين اجتماعي آن به عنوان برساختي اجتماعي- فرهنگي است. از آنجا كه هدف از جامعه شناسي هنر، تحليل رمز و راز نهفته در اثر و مرتبط ساختن آن با جامعه معاصر اثر است، پژوهش حاضر با توجه به اهميت رويكرد بازتاب در جامعه شناسي هنر، سعي در پاسخگوئي به اين پرسش اساسي دارد كه چگونه مد لباس در ايران به واسطه شرايط و زمينه هاي اجتماعي، فرهنگي، تاريخي و سياسي تعريف و برساخته مي شود؟ در اين مقاله از روش توصيفي- تحليلي و شيوه جمع آوري اطلاعات به صورت كتابخانه اي (اسنادي) استفاده گرديده است. يافته ها، نمايانگر گفتمان هاي فرهنگي و ايدئولوژيكي دوره هاي مختلف اجتماعي، عقايد و ديدگاه هاي متمايزي است كه بر نوع پوشش و مدلباس در هر دوره تأثير چشمگير و قابل توجهي داشته و درنهايت سبب بازتاب قواعد نظام ارزشي جامعه ايراني گرديده است.

ایران، مدلباس، پوشش، گفتمان، نظریه بازتاب