آرزو معظم - کارشناس ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، اهواز، خوزستان
مهدی کیان مهر - فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی اندیمشک، اندیمشک، خوزستان

ساقط كردن حقّى كه انسان بر ذمة ديگرى دارد، ابراء ناميده مىشود. بدون موجب نيز به معناي بدون دليل و سبب مي باشد. بر اين اساس ابراء بدون موجب عبارت است از ساقط كردن بدون سبب حقّى كه انسان بر ذمة ديگرى دارد. افزون بر اين، سياق سلوك با اين موقع، از مقال هاي خطير حقوق خصوصي مي باشد. در متون حقوقي ايران عرضه اي جامع و مبرهن از ابراي بدون موجب براي باز شناخته شدن وجود ندارد. لذا فراروي قوانين مسبق، مقررات موخر، ايضاً به جاي اين كه ابراي بدون موجب را تشريح و فرجام مصاديق آن تشخص يافته گردد، مصاديق را احصا نموده و عاقبت تعريف آن مسجل گرديد. علي هذا اين اسلوب از تعريف كه به طرز مصداق شهير است، مطلوب اهل علم بوده و معتنابه مي باشد. بنابراين ماهيت ابراء بدون موجب در فقه و حقوق ايران تعريف نگرديده است. لذا نگارنده قصد دارد علاوه بر ارائه مفهوم ابراء بدون موجب و بيان شرايط آنها، ادله ي صحت و عدم صحت ابراء بدون موجب را تبيين و مشخص كند.

ابراء، ابراء بدون موجب، ابراء قبل از ضمان و اشتغال ذمه، ابراء ما لم یجب