شیما ابراهیمی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
عطیه کامیابی گل - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی و گروه آموزشی زبانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد
فاطمه قاسمی - دانشجوی کارشناسی ارشد گرایش آموزش زبان دانشگاه فردوسی مشهد

در طی فرآیند آموزش، آنچه که همواره توجه اندیشمندان حوزه آموزش را به خود جلب کرده است، لزوم توجه به آسیب شناسی و تحللیل محتوای کتاب های درسی می باشد. درس تاریخ ادبیات ایران یکی از مهم ترین دروس رشته زبان و ادبیات فارسی به شمار می آید. این درس که در مقطع کارشناسی رشتة زبان و ادبیات فارسی، 8 واحد اصلی را به خود اختصاص داده است، با استفاده از کتاب های معددی تدرسی می شود. در پژوهش حاضر، به بررسی رضایت مندی دانشجویان رشتة زبان و ادبیات فارسی از کتاب های تاریخ ادبیات ایران پرداخته شده است. بدین منظور، با 40 نفر از دانشجویان رشتة زبان و ادبیات فارسی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه فردوسی مشهد که واحد درسی تاریخ ادبیات را گذرانده بودند، مصاحبه ای نیسمه ساختار یافته انجام شد. در این مصاحبه از دانشجویان خواسته شد نقاط قوت و ضعف کتاب های تاریخ ادبیات صفا و تاریخ ادبیات زرفانی که به عنوان مننابع اصلی در دانشگاه فردوسی تدریس می شد و دانشجویان این دو کتاب را خوانده بودند، بیان کنند. پس از بررسی پاسخ های مصاحبه شوندگان مشخص شد که به نظر می رسد عمده میزان نارضایتی دانشجویان از کتاب های تاریخ ادبیات صفا و تاریخ ادبیات زرقانی، عدم جذابیت، حجم زیاد مطالب و حافظه محور بودن محتوا و عدم استفاده از تکنیک های آموزشی همچون درج تصاویر در جهت افزایش میزان جذابیت و یادگیری بهتر مطالب کتاب برای مخاطبان می باشد. بر همین اساس، می توان گفت که کتاب های تاریخ ادبیات نیاز به بازنگری در جهت ارتقای بهتر کیفیت محتوای آموزشی داشته است.

تاریخ ادبیات ایران، تحلیل محتوا، رضایت مندی