سارا ذوالفقاری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه باستانشناسی دوران تاریخی، تهران، ایران.
بهمن فیروزمندی - دانشگاه تهران، گروه باستانشناسی، تهران، ایران.
یعقوب محمدی فر - دانشگاه بوعلی سینا همدان، گروه باستانشناسی، همدان، ایران.

هدف این پژوهش بررسی حضور، نمایش و جایگاه زن به مفهوم وسیع آن بر روی آثار و مواد فرهنگی باستان‌شناختی برجای مانده از دوران اشکانیان می‌باشد. جامعه پژوهش شامل نقش و نگار زنان بر روی آثار دوران اشکانی است. نمونه نگاره های زن بر اساس شواهد باستان‌شناختی می‌باشد. طرح تحقیق توصیفی-تحلیلی و بر پایه تطبیق داده‌ها به‌صورت کیفی است. گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای و موزه‌ای با استفاده از منابع مکتوب و دیجیتال انجام شده‌است. نتایج نشان می‌دهند که در این دوره بیشتر از ادوار پیشین به شمایل نگاری زنان توجه شده و نسبت به دوره‌های قبل از خود به کلی متفاوت است. محصولات هنری به شدت التقاطی هستند و هیچ سبک خاصی در آن‌ها به چشم نمی‌خورد. نوع پوشش رایج زنان دوره اشکانی در مناطق مختلف متفاوت است. وجود آثار به‌جا مانده از نگاره زنان و ملکه‌ها بر روی سکه‌ها، نقوش‌برجسته، سردیس‌ها، نیم‌تنه‌ها، پیکرک‌ها، مجسمه‌ها، نقاشی‌های‌دیواری، آرایه‌های معماری، زینت‌آلات، ظروف و ریتون‌ها بیانگر نقش و حضور سیاسی و اجتماعی زنان در این دوره می‌باشد. از سویی دیگر مقایسه آن‌ها با دوره‌های مختلف راه را برای شناخت هر چه بیشتر بافت اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و سیاسی در دوره اشکانی هموار می‌کند.

نگاره, زن اشکانی, آثار باستان شناسی