بهنام قابل دمیرچی - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم رفتاری، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
فاطمه وکیل زارچی - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی کودک و نوجوان، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز ، ایران

حل مسئله برای پیشرفت دانش فرهنگی، اجتماعی و علمی ضروری است. همچنین یکی از چالش برانگیزترین فرآیندهای شناختی برای تعدیل عصبی است. پژوهش حاضر به منظور بهبود توانشهای حل مسئله نوجوانان با مهارتهای اجتماعی پائین با استفاده از تعدیل عصبی قشر پیش پیشانی پشتی جانبی چپ (l-dlPFC ) به وسیله روش تحریک الکتریکی فراجمجمه ای با جریان مستقیم (tDCS) طراحی شده است. 30 شرکت کننده سالم به وسیله پرسشنامه ده مهارت زندگی غربالگری شده و به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی به دو گروه tDCS و کنترل- شم 15) نفر در هر گروه) تقسیم شدند. تحریک به وسیله الکترودهای کربنی 25 سانتی متر مربعی آغشته در محلول نمک با شدت 2 میلی آمپر، به مدت 20 دقیقه در 10 جلسه متوالی انجام شد. آند بر روی (F3) l-dlPFC و کاتد در ناحیه مقابل آن (F4) قرار گرفت. تحریک شم نیز به همین صورت انجام شد با این تفاوت که بعد از 30 ثانیه جریان خاموش شد. پس از تحریک، شرکت کنندگان برای سنجش توانشهای حل مسئله، تحت آزمون برج لندن قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. تحریک به طور قابل توجهی توانش حل مسئله و سه مؤلفه آن (زمان حل مسئله، زمان آزمایش و خطای مسئله) را بهبود داد. علاوه بر این، شرکت کنندگان درصد بالاتری از مسائل را نسبت به قبل از تحریک و گروه شم حل کردند. اگرچه تحریک بر مؤلفه زمان تأخیری تأثیر نداشت .(p<0/05) بطور کلی یافته ها بینش جدیدی در مورد روشهای تعدیل عصبی توانش های حلمسئه ارائه میدهد که به موجب آن مهار dlPFC راست و تحریک dlPFC چپ باعث بهبود توانشهای حل مسئله میشود. بنابراین، این روش میتواند به عنوان یک تکنیک غیرتهاجمی مغز که توانشهای حل مسئله این افراد را بهبود می بخشد، استفاده شود.

توانش حل مسئله، تحریک الکتریکی فراجمجمهای با جریان مستقیم، tDCS، مهارت اجتماعی.