محمدتقی ایمان - استاد گروه جامعهشناسی دانشگاه شیراز
مهرانگیز ستوده - دکتری جامعهشناسی دانشگاه شیراز
حلیمه عنایت - استاد گروه جامعهشناسی دانشگاه شیراز
ماهرخ رجبی - استادیار گروه جامعهشناسی دانشگاه شیراز

این مقاله با استفاده از رویکرد جامعه‌شناسی انتقادی به نحوه تولید سلطه نمادین علیه زنان در سطح تعاملات فردی، خانوادگی، اجتماعی و بازتولید سلطه نمادین در سطح خانواده، ساختارها و نهادهای اجتماعی می‌پردازد که زمینه ناتوانمندی زنان و جامعه‌پذیری جنسیتی را فراهم کردند. بدین منظور، از روش مردم‌نگاری انتقادی جهت انجام عملیات تحقیق، از تکنیک مصاحبه عمیق برای گردآوری اطلاعات و از روش تحلیل مضمون جهت تحلیل داده‌ها استفاده شده است. مصاحبه شونده‌ها شامل 50 زن ساکن دهدشت می‌باشد که بر اساس نمونه‌گیری هدف‌مند و مطابق با منطق اشباع نظری انتخاب شده‌اند. یافته‌های تحقیق، شامل شبکه‌های مضمونی: تولید کلیشه‌های جنسیتی و بازتولید سلطه نمادین می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد که سلطه نمادین علیه زنان از ساختار اجتماعی پدرسالاری و کلیشه‌های جنسیتی متاثراز آن برساخته می‌شوند که در تعاملات فردی (خودسانسوری زنان، خودپنداره منفی و تمرکز بر مدیریت بدن)، تعاملات خانوادگی (تجربه زیسته ازدواج، کنترل، اعتبار اجتماعی و تقسیم کار خانگی) و تعاملات اجتماعی (طرد اجتماعی زنان و تبعیض تحصیلی و شغلی) تداعی می‌شود. شبکه مضمونی بازتولید سلطه نمادین در سه تم سازمان‌دهنده پذیرش سلطه، موانع ساختاری سلطه و حاشیه‌نشینی فرهنگی زنان نشان داده می‌شود. . «نقش عصبیت‌های عشیره‌ای و پدر سالاری تاریخی در تولید و بازتولید سلطه نمادین علیه زنان» مقوله هسته می‌باشد.

تولید و بازتولید سلطه نمادین, مردم‌نگاری انتقادی, کلیشه‌های جنسیتی, جامعه‌پذیری جنسیتی, دهدشت