ابراهیم عابدیان - کارشناس ارشد مهندسی عمران، گرایش آب و سازه هیدرولیکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیضا
عبدالنبی سهولی - دانشجوی دکتری ژئوفیزیک الکترومغناطیس، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی

برداشت بی رویه از منابع آ ب زیرزمینی به وسیله چاه های پمپاژ باعث افت سطح آب و وقوع بحران در دشت های کشور شده است. در آبخوان های ساحلی این مساله علاوه بر افت کمی میزان آب باعث کاهش کیفی منابع آب نیز می گردد. با روند خشک شدن دریاچه ارومیه تلاش هایی به منظور افزایش آب ورودی به آن انجام شده است . در صورت افزایش تراز سطح دریاچه ارومیه به دلیل برداشت منابع زیرزمینی مجاور، عدم تعادل در سفره های آب زیرزمینی ایجاد شده و باعث گسترش گوه آب شور می گردد. در این مطالعه با بررسی ویژگی های شیب، توپوگرافی، منابع تامین کننده آب و نواحی آسیب پذیر در برابر نفوذ آب شو ر آبخوان های مجاور دریاچه ارومیه، طرح های تغذیه مصنوعی مناسب پیشنهاد شده است. بر این اساس در قسمت غربی دریاچه منتهی به ارتفاعات و رودخانه های شیب دار، روش تغذیه مصنوعی بستری با استفاده از بندهای اصلاحی پیشنهاد شد. در قسمت شمال شرقی و جنوب شرقی دریاچه ارومیه که از طرفی آسیب پذیری بالایی در برابر نفوذ آب شور به آبخوان دارد و از طرفی نواحی کم شیب (بین 0 تا 6 درجه) را در بر می گیرد، استفاده از روش های تغذیه مصنوعی سطحی، گردشی، استخری و حوضچه ای مناسب می باشد. در نواحی جنوبی دریاچه با توجه به وجود دو رودخانه زرینه رود و سیمینه رود به عنوان اصلی ترین منابع تامین کننده آب دریاچه ارومیه، استفاده از روش تورکینست، به منظور ایجاد حوضچه های حاشیهای رودخانه ، باعث کمک به تغذیه آبخوان ساحلی و جلوگیری از نفوذ آب شور به سفره های آب زیرزمینی خواهد شد. بدیهی است اجرای طر حهای تغذیه مصنوعی هماهنگ با دیگر طرح هایمدیریت آب در منطقه باعث حفظ تعادل منابع زیرزمینی و توسعه پایدار آبی خواهد شد.

تغذیه مصنوعی، دریاچه ارومیه، آبخوان ساحلی، نفوذ آب شور، شیب، توپوگرافی