احمد واعظی - استاد،گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران
محمد دشتی مرویلی - دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران(نویسنده مسئول)

هدف پژوهش حاضر ارزیابی تحول مبانی اندیشه‌ی سیاسی ایران در مواجهه با مدرنیته و سنجش پیامدهای آن در زندگی سیاسی ایرانیان در دوران قاجار بود. سوال اصلی این است که مبانی حاکم بر اندیشه‌ی سیاسی در ایران، قبل از مواجهه با مدرنیته بر چه گزاره‌های اساسی معرفتی استوار بوده و پس از مواجهه، این گزاره‌ها چگونه متحول شده‌اند؟ در این پژوهش، تاثیر مدرنیته بر حوزه‌ی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی اندیشه‌ی سیاسی ایران در دوران قاجار مورد تحقیق قرار گرفته و میزان تحولات هر یک از این سه بخش و نتایج آن‌ها بررسی شد. داده‌های این پژوهش با رویکرد تاریخی و در چارچوب روش تحلیل کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج نشان می‌دهند که در آغاز، این مواجهه فعالانه بوده و تحول در اندیشه‌ی سیاسی و ساختارهای آن با حفظ اصول کلی مبانی اندیشه‌ی سیاسی رخ داده است؛ ازاین‌رو، به‌ندرت با مکتوباتی مواجه می‌شویم که بر نقض مبانی مستقر ناشی از این مواجهه دلالت داشته باشند

اندیشه‌ی سیاسی, مدرنیته, هستی‌شناسی, معرفت‌شناسی, انسان‌شناسی, عصر قاجاریه