شهره جلال پور - دکتری تاریخ،عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا
پرهام صمیمی - پژوهشگر

از زمان آفرینش انسان،او به فکر پوشش تن و خانه خود بوده است.از مواد و وسایل گوناگون چون پوست حیوانات،شاخه و برگ درختان استفاده کرد تا به این نیاز خود پاسخ گوید.بسیاری از این مواد به علت شکنندگی یا خشک و پوسیده شدن،به تدریج حذف گردید و پس از آن،با استفاده از پشم حیوانات و تبدیل آن به نخ،برای خود و لباس و زیر اندازهای پر دوام ساخت.از آن جایی که هنر در زندگی انسان گذشته،جدای از زندگی او نبوده و در پیوند مستقیم با آن قرار دارد،در ساده ترین مظاهر زندگی،می توان شاهد تجلیات هنری و بار معنوی و هنری نقوش بود،که از بینش او متاثر شده است.این نقوش و دست مایه ها و تحت تاثیر دوره ها و بینش های حاکم،صور جدیدی می گیرند و در این دگر کشتی ها،یا تکامل یافته یا فراموش می شوند.و فرش در این بین قدمتی پنج تا هشت هزار ساله قبل از میلاد دارد.در تمدن گاه های قدیم جهان چون ایران،آشور،بابل و ماد نمونه هایی از آن یافت شده است.ایران هم،به واسطه اسنادی که در کتب مورخین یونانی اشاره شده و هم به علت،نمونه های واقعی مکشوف،زادگاهی مهم از هنر فرش در جهان تلقی می شود.فرش های پازیریک به عنوان قدیمی ترین فرش های دست بافت جهان متعلق به این خاک عزیز است،بجز آن فرش دیگری به نام فرش بهارستان،دارای ویژگی منحصر به فردی بوده که آن را تبدیل به یکی از هفت اعجاز مهم عصر ساسانی کرده است که متاسفانه از آن اثری یافت نشده،بجز آن چه در نوشته ها آمده،نگارنده در این مقاله به سه سوال زیر پاسخ می دهد.1-قدمت تاریخی و محل و چگونگی کشف فرش های پازیرک چه بوده است؟2-نقوش،رنگ و نمادهای این فرش ها چگونه است؟3-ویژگی های انحصاری فرش بهارستان چگونه تعریف شده است؟

پازیریک، بهارستان، زیرانداز