مراد کاویانی راد - دانشیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم جغرایایی دانشگاه خوارزمی
مهدی اسمعیلی - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی

کمبود آب به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان از مسائل و مشکلات سده کنونی است. بر اساس پیش بینی ها در سال 2030 ، حدود ۴۷٪ از جمعیت جهان در مناطقی با کمبود شدید آب زندگی خواهند کرد. ژئوپلیتیسین ها سده کنونی را "سده هیدروپلیت کی " نامیده اند. هیدروپلیتیک به مطالعه اثر تصمیم گیری مربوط به استفاده از آب در شکل گیری های سیاسی در روابط میان دولت ها یا روابط میان دولت ها و مردم یک کشور می پردازد. بر این مبنا رودخانه هیرمند که رودخانه ای بین المللی و در جنوب غرب افغانستان و شرق ایران جریان دارد موردتوجه قرارگرفته است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با این فرضیه که روند ثبات سیاسی و حرکت افغانستان در مسیر توسعه، باعث افزایش نیاز این کشور به آب رودخانه هیرمند شده و درنتیجه کاهش حقابه جمهوری اسلامی ایران و تهدید بیشتر زیست محیطی منطقه جنوب شرق را در پی دارد به دنبال تبیین بازتاب های رویکرد هیدروپلیتیک افغانستان بر امنیت زیست محیطی جنوب شرق ایران است. یافته های پژوهش نشان می دهد پروژه دولت سازی، کمک کشورهای خارجی، دیدگاه متفاوت رهبران سیاسی، مشکلات سیاسی داخلی، دخالت بیگانگان برای اعمال فشار بر ایران، طرح های عمرانی، توسعه کشاورزی و کاهش نزولات آسمانی عوامل مؤثر بر رویکرد هیدروپلیتیک افغانستان بر هیرمند هستند که درنتیجه این رویکرد، تبعات و بازتاب های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی بر منطقه جنوب شرق ایران تحمیل شده است

هیدروپلیتیک، امنیت زیست محیطی، افغانستان، جنوب شرق ایران و رود هیرمند