محمدحسین رضائی مقدم - استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
توحید رحیم پور - دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز

تحقیق حاضر با هدف تهیه نقشه پتانسیل خطر وقوع سیلاب در حوضه آبریز فیرورق واقع در شهرستان خوی و استان آذربایجان غربی انجام گرفته است. جهت تهیه نقشه پتانسیل خطر وقوع سیلاب از 8 معیار اصلی مؤثر بر وقوع این مخاطره شامل بارش، شیب، تراکم پوشش گیاهی، فاصله از آبراهه، لیتولوژی، تراکم آبراهه، شاخص رطوبت توپوگرافیک و شاخص قدرت آبراهه استفاده شده است. به منظورتهیه هر یک از این 8 لایه از نرم افزارهای ArcGIS و ENVI استفاده شده است. در مرحله بعد جهت وزن دهی معیارها از مدل تصمیم گیری چند معیاره MACBETH و نرمافزار M-MACBETH استفاده شده و وزن نهایی هر معیار مشخص شده است. نتایج وزن دهی معیارها نشان داد که معیارهای بارش، شیب و تراکم پوشش گیاهی به ترتیب با وزن 32/31، 21/54، 16/5 بیشترین تأثیر را در وقوع سیلاب در منطقه مورد مطالعه دارند. در مقابل دو معیار شاخص قدرت آبراهه با وزن 0/77 و شاخص رطوبت توپوگرافیک با وزن 3/85 کمترین تأثیر را داشته اند. با تلفیق این لایه ها با توجه به وزنشان در محیط GIS، نقشه ی پهنه بندی خطر وقوع سیلاب به دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که 6 / 52 کیلومترمربع ( 24 درصد) از مساحت کل منطقه در طبقه زیاد و خیلی زیاد از نظر خطر وقوع سیلاب قرار دارد

پهنه بندی، سیل، GIS ، مدل MACBETH ، حوضه آبریز فیرورق