مراد کاویانی راد - دانشیار جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران
حسین علی پور ایمچه - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی، تهران

برخی از مناطق به علت ویژگی ها و ظرفیت های جغرافیایی و ژئوپلیتیک اهمیت و حساسیت ویژه ای دارند. رودهای مرزی از این دست مناطق هستند که ویژگی های جغرافیایی آنها میتواند زمینه همکاری یا منازعه میان کشورهای پیرامون حوضه آبریز را فراهم کند. در این میان، رودخانه مرزی ارس که مرز مشترک ایران با کشورهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان تشکیل می دهد به دلیل تغییرات بستر و تغییرات آورد جریان این توانایی را دارد که به اختلافات مرزی کشورهای یاد شده بینجامد. مقاله حاضر که ماهیت کاربردی داشته و روش شناسی حاکم بر آن ماهیت توصیفی-تحلیلی دارد در پی واکاوی بازتاب های امنیتی- فضایی برخاسته از تغییرات مرزی ناشی از تغییر بستر و دبی در منطقه پارس آباد است. درون دادهای مورد نیاز پژوهش (داده و اطلاعات) با روش کتابخانه ای و میدانی (مصاحبه) گرداوری شده است. نتیجه پژوهش نشان داد که متغیرهایی مانند تهدیدهایی مرتبط با انرژی، مسائل اقتصادی، نابودی کشاورزی منطقه، اختلافات در کمیت منابع آبی، عوارض رود و اختلافاتامنیتی، مسائل فرهنگی – قومی و عدم مدیریت یکپارچه منابع دراین منطقه در چارچوب پیامدهای امنیتی و فضایی قابلیت بررسی و واکاوی می باشد.

امنیت، فضا، رود مرزی ارس، منطقه پارس آباد