نصراله املشی پور محمدی - استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین

خیرالکلام اولین روزنامه محلی گیلان وبد که از تاریخ 24 جمادی‌الثانی 1325 ق، تقریباً به مدت سه سال، به همت افصح المتکلمین چاپ و منتشر شد.این روزنامه ابتدا از انقلابی‌ها و مشروطه‌خواهان از نظر قلمی و معنوی حمایت کرد، ولی با فتح تهران و استقرار مشروطیت، به تدریج بین خاندان امشه و انجمن رشت با خیرالکلام فاصله افتاد، و به مرور زمان، اختلاف بین خیرالکلام با خاندان امشه و انجمن رشت بالا گرفت.سیاست خیرالکلام علاوه بر دفاع از قانون و شریعت اسلام، حفظ استقلال و تمامیت ارضی و توجه به اقشار و گروه‌های فرودست جامعه بود و این روزنامه، همواره، تجلیگاه دیدگاه اجتماعی و سیاسی‌ای بود که از گروه‌های فرودست جامعه حمایت می‌کرد.ضمن اینکه از اقلیت‌های قومی و دینیِ دیگر نیز به نیکی یاد می‌کرد و تلاش‌های آنان در حمایت از نهضت مشروطه را می‌ستود

مشروطیت, خیرالکلام, مشروطه گیلان, افصح المتکلمین