امیر احمدپور - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه مازندران
کریم سلیمانی - دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه مازندران
مریم شکری - استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه مازندران
جمشید قربانی - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه مازندران

استفاده از فناوری­های نوینی همچون سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی جهت مطالعه اکوسیستم­های گیاهی و به خصوص تهیة نقشه­های زمین پوشش، مستلزم شناخت کارآیی این ابزار و نیز شناسایی بهترین روش­های کاربرد آن­ها می­باشد. هدف از انجام این مطالعه مقایسة میزان کارآیی سه روش رایج طبقه­بندی نظارت­شده داده­های ماهواره­ای (روش حداقل فاصله از میانگین، روش متوازی السطوح و روش حداکثر احتمال) در تشخیص گروه­های گیاهی منطقه حفاظت شده گلول و سرانی (استان خراسان شمالی) می­باشد. بدین منظور 143 نمونه تعلیمی از مناطقی که تا شعاع حداقل 30 متری ترکیب همگنی از گونه­های گیاهی را نشان می­دادند جمع­آوری و مختصات آن­ها به وسیله دستگاه GPS ثبت و به محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی منتقل شد. داده­های ماهواره­ای شامل تصاویر  ماهواره­های +Landsat ETM و IRS LISS III بود که هر یک با استفاده از نرم­افزار ENVI 4.2     آماده­سازی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و میزان کارآیی هر روش طبقه­بندی با محاسبه دو شاخص صحت کلی (Overall Accuracy) و ضریب کاپا (Kappa Coefficient) بررسی گردید. نتایج نشان دادند که در بین روش­های بکار برده شده، روش حداکثر احتمال بیشترین میزان دقت را در    طبقه­بندی هر دو گروه داده­های ماهواره­ای دارد (35/90، 19/82=OA و 878/0، 772/0=KA) و در مقابل روش متوازی­السطوح نیز کمترین میزان دقت را در طبقه­بندی گروه­های گیاهی در منطقة مورد مطالعه داشت (09/67، 76/58 =OA و 593/0، 478/0=KA). این نتایج نشان می­دهد که برداشت نمونه­های تعلیمی کافی از طبقات موجود در طبیعت و بررسی میزان احتمال تعلق هر یک از پیکسل­های تصاویر ماهواره­ای به این طبقات، به خوبی می­تواند در طبقه­بندی گروه­های گیاهی موجود در منطقه مفید واقع شود.

ضریب کاپا, طبقه بندی تصویر, طبقه بندی نظارت شده, سنجش از دور, تصویر لندست, تصویر IRS