اکرم ده مردان - کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران،ایران
مهدی مظاهری - عضو هیات علمی گروه سازه های آبی دانشگاه تربیت مدرس
جمال محمدولی سامانی - عضو هیات علمی گروه سازه های آبی دانشگاه تربیت مدرس

در پژوهش حاضر از مدل معکوس به منظور شناسایی مکان و توابع شدت منابع آلاینده نقطه‌ای مجهول در رودخانه‌ استفاده گردیده است. در این تحقیق، حل معکوس معادله جابه‌جایی- پراکندگی با استفاده از رویکرد ریاضی انجام شده است. از اهداف اصلی این مدل، شناسایی مکان منبع آلاینده در حالت وجود چندین منبع در رودخانه بدون داشتن هیچ‌گونه اطلاعات پیشین از منابع در چارچوب کاملاً ریاضی می‌باشد، به نحوی که مکان و تابع شدت هر یک منابع آلاینده فعال در رودخانه به صورت هم‌زمان شناسایی خواهد شد. نقطه قوت مدل معکوس ارائه شده آن است که، تنها با اندازه‌گیری منحنی غلظت-زمان از چند نقطه معدود، می‌توان مکان منبع را با بیش‌ترین دقت به دست آورد. همچنین، پس از یافتن مکان منبع در رودخانه، توابع شدت منابع آلاینده بازسازی می‌شود. صحت‌سنجی مدل معکوس ارائه شده توسط مثال‌های فرضی متعدد انجام شد. در مثال‌های فرضی، مکان و توابع شدت منابع آلاینده به صورت متفاوت در نظر گرفته شدند تا کارایی روش در شکل‌های مختلف توابع شدت مشاهده شود. از آن‌جا که در حالت واقعی، اندازه‌گیری‌ها دارای خطا می‌باشند، درصدی خطا به داده‌ها اضافه شد. در آخر، صحت‌سنجی بین حالت دقیق و نتایج حاصل شده از مدل معکوس انجام شد. در تمام موارد، نتایج مدل معکوس با دقت مناسبی قابل قبول بود.

بازسازی توابع شدت منابع آلاینده, شناسایی مکان های منابع آلاینده, مدل معکوس, معادله جابجایی-پراکندگی