امین محمدی کلیبر - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران آب و سازههای هیدرولیکی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان،
مهدی دینی - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
وحید نورانی - استاد گروه مهندسی آب، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز
سعید هاشمی - دکتری مدلسازی هیدرولیکی، شرکت جاکوبز کانادا

در شبکه های توزیع آب متغیرهای اصلی قابل انداره گیری شامل مقادیر فشار و کلر باقیمانده در گره ها و دبی جریان در لوله ها میباشد که به موازات آن پارامترهای قابل تنظیم شامل ضرایب هیزن ویلیامز، مقادیر تقاضای گره ها، هد شیرآلات فشارشکن، غلظت کلر مخازن و ضرایب زوال حجمی و دیواره میباشد. ضرایب هیزنویلیامز و زوال دیواره لوله ها تابع عوامل مختلفی از جمله قطر و جنس لوله ها میباشند. تعیین ارتباط بین این عوامل و ضرایب و تنظیم پارامترهای فوق برای رسیدن به مدل دقیق یکی از چالشهای پیشروی طراحان شبکه های توزیع آب میباشد. در این مقاله با جمع آوری اطلاعات مربوط به شبکه توزیع آب کلیبر، مدل اولیه شبکه ساخته شد و برای مدلسازی دقیق تر شبکه، ابتدا تقاضای گره ها و ضرایب الگوی مصرف ساعتی آنها متناسب با دبی اندازه گیری شده در خروجی مخزن بدست آمد و سپس پارامترهای مدل از جمله ضرایب هیزن ویلیامز و زوال دیواره لوله ها و هد شیرآلات در قالب یک برنامه بهینه سازی تنظیم گردید. با توجه به تعداد زیاد لوله ها، تنظیم ضرایب برای هر لوله به صورت مجزا میتواند رسیدن به جواب را سخت نماید، ضرایب لوله ها بر اساس قطر و جنس به دسته های مختلف تقسیم و تنظیم گردیدند. برای تنظیم ضرایب از تلفیق نرم افزار EPANET با الگوریتم جامعه مورچگان در محیط MATLAB استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که تنظیم ضرایب بر اساس دسته بندی آنها به همراه تنظیم دیگر پارامترها، چالش های صحت سنجی پیشرو در مدل شبکه ها را مرتفع مینماید.

صحت سنجی، شبکه توزیع آب، هیزن ویلیامز، زوال دیواره، کلیبر