عباس رضائی هارونی - کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه شهرکرد
رفعت زارع بیدکی - دکتری تخصصی علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه شهرکرد

شبیه سازی جریان رودخانه یکی از پیش نیازهای مهم در تصمیم گیریهای زیست محیطی و مهندسی است. با گسترش جمعیت و افزایش فعالیتهای اقتصادی و گسترش تاسیسات در کنار رودخانه ها و دشت های سیلابی، مطالعات در مورد جریان رودخانه، دبی رودخانه و سیلاب اهمیت زیادی پیدا کرده است. با توجه به این که در حوضه ها آبخیز امکان اندازه گیری همه ی کمیت های مورد نیاز برای بررسی واکنشهای هیدرولوژیکی حوضه امکان پذیر نمی باشد، پس انتخاب مدلی که بتواند در عین سادگی ساختار، بوسیله حداقل اطلاعات ورودی مورد نیاز، پیش بینی با دقت قابل قبولی ارائه کند، امری ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق با استفاده از مدل بارش- رواناب IHACRES کارایی این مدل برای شبیه سازی جرایان روزانه در حوضه آبخیز درکش ورکش استان چهارمحال و بختیاری بررسی شد. برای اجرای این مدل از 15 سال داده ی آماری از سال 2002/01/01 تا 2016/12/31 در حوزه آبخیز درکش ورکش استفاده شد. داده های مربوط به ورودی مدل از ایستگاه های (سینوپتیک، کلیماتولوژی، بارانسنجی و هیدرومتری) داخل حوزه تهیه شد و از تاریخ2002/01/01 تا تاریخ 2011/12/31 برای مرحله واسنجی و از تاریخ 2012/01/01 تا تاریخ 2016/12/31 برای مرحله اعتبارسنجی استفاده شد. به منظور شبیه سازی جریان در حوضه، مدل IHACRES مورد واسنجی و اعتبار سنجی قرار گرفت. نتایج پژوهشی نشان داد که مقادیر خطای نسبی Bias در مرحله واسنجی (Bias=10/653) و اعتبار سنجی((Bias=8/626 که نشان دهنده ی آن است که مدل جریان شبیه سازی شده را کمتر از جریان مشاهداتی شبیه سازی کرده است و مدل نتوانسته دبیهای حداکثر را خوب شبیه سازی کند. اما با توجه به ضریب تعیین (R2=/582) در مرحله واسنجی، (R2=/420) در مرحله اعتبارسنجی و ضریب ناش (NSE=/668)، در مرحله واسنجی (NSE=/571) در مرحله اعتبارسنجی عملکرد مدل در این حوضه رضایت بخش بوده است.

مدل بارش -رواناب، ضریب نش – ساتکلیف، استان چهارمحال و بختیاری