فاطمه آلبوغبیش - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه
حمیدرضا بصیری - استادیار دانشگاه علامه طباطبایی
محمد کاظم رحمان ستایش - دانشیار دانشگاه قم

اصطلاح «ده‌دوازده» در متون حدیثی، با عنوان روشی در معامله شناخته می‌شود. این اصطلاح به دلیل فاصله زمانی و ناآگاهی مترجم از ابعاد گفتمان متن، اغلب بدون هیچ تغییر یا توضیحی در متون ترجمه وارد شده و این عدم توجه باعث ایجاد گسست گفتمانی و انتساب دو حکم مغایر به این روش معامله شده است. برخی از ابزارهای گفتمان فرکلاف مانند نظام نقش‌گرای هلیدی می‌تواند در تحلیل و شناخت حکم این روش معامله موثر باشد؛ اما از آنجایی‌که امروزه گفتمان متن در متون دینی برای ما ناشناخته است، ابزارهای دیگری نیز چون شناسایی دال مرکزی، استخراج پیش‌انگاره، مطالعه همزمانی پویا، بررسی همنشین و جانشین‌های متن نیز در این پژوهش استفاده شده است. در نتیجه، با بررسی این موارد به نظر می‌رسد که ائمه اطهار: با تغییر گفتمان این اصطلاح به تغییر کاربرد آن اقدام کرده و آن را از معامله و بیعی فاسد به پیش‌معامله‌ای بدون اشکال مبدل ساخته‌اند.

غریب الحدیث, تحلیل گفتمان, ده‌دوازده, ترجمه حدیث, هلیدی