سمیرا صابری - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان
محمد حسن زاده - دانشگاه تربیت مدرس
فریبرز درودی - پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)

هدف: امروزه شبکه‌­های اجتماعی در کتابخانه­‌ها به عنوان یک نمونه جدید و قدرتمندی از ارتباطات میان کتابداران و کاربران به حساب می­‌آید. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تأثیر مؤلفه‌های سازمانی بر کاربست شبکه‌­های اجتماعی در کتابخانه­‌های دانشگاهی ایران در دو وضعیت موجود و آرمانی انجام گرفته است. روش: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی است.  جامعه آماری پژوهش شامل کتابداران 40 کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های دولتی ایران است.  ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته است.  نمونه آماری شامل 180 کتابدار است.  برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و برای بررسی معناداری تفاوت‌ها از آمار استنباطی (آزمون تی جفتی) استفاده شده است. یافته‌ها: در مؤلفه‌های سازمانی دو متغیر رشته تحصیلی و رضایت شغلی با میانگین 3/06 بیشترین تأثیر را بر استفاده از شبکه‌­های اجتماعی دارند.  در بررسی وضع آرمانی تأثیر مؤلفه سازمانی مؤثر بر استفاده از شبکه‌­های اجتماعی در کتابخانه‌­های دانشگاهی نشان می­دهد که برای مؤلفه سازمانی دو متغیر یادگیری سازمانی با میانگین 4/21 و رقابت­پذیری سازمانی با میانگین 4/18 بیشترین تأثیر را بر استفاده از شبکه‌­های اجتماعی در کتابخانه­‌های دانشگاهی دارند. در بررسی کلی مشخص شد که  تفاوت معناداری بین تأثیر عوامل سازمانی بر استفاده از شبکه‌های اجتماعی در کتابخانه‌های دانشگاهی در وضع موجود و آرمانی وجود دارد. نتیجه‌گیری: بررسی نتایج پژوهش نشان می‌دهد که میانگین کل میزان تأثیر مؤلفه‌های سازمانی بر استفاده از شبکه‌­های اجتماعی در کتابخانه‌های دانشگاهی در وضع موجود 2/93 در حد متوسط و در وضع آرمانی 4/04 در حد بالا قرار دارد. این وضعیت نشان می­دهد که ظرفیت بسیار مناسبی برای استفاده از شبکه‌­های اجتماعی در کتابخانه­‌ها وجود دارد و در وضعیت کنونی از این ظرفیت بهره‌برداری نمی­شود. ارتقای وضعیت موجود در نهایت می­تواند به ارتقای اثربخشی کتابخانه‌های دانشگاهی بیانجامد.

کلیدواژه‌ها: شبکه‌های اجتماعی, دانشگاه‌های دولتی ایران, کتابخانه‎‌های مرکزی, موفقیت سازمانی