مرضیه آباد - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
مریم کیانی - دانشجوی دکتری گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

خلیل حاوی، شاعر نام‌آور لبنانی ‌است که با اشعار عمیق و معانی فلسفی‌‌‌اش، به عنوان شاعرِ فیلسوفِ معاصر عرب، شناخته شد. علاوه بر معانی فلسفی‌اش که از او چهره‌ای متفاوت از دیگر شاعران معاصر ارائه می‌دهد، عرصه‌ی شگفت انگیزِ دیگری که حاوی یکه تازِ بی‌رقیب آن است، ساحت زبان و صورت شعر است. از جمله زیباترین چکامه‌های حاوی، قصیده-ی «لعازر عام1962» است که شکل و صورت آن، در زیباترین هیئت تجلی یافته و در پیوندی عمیق با معناست. با توجه به تمرکز بیشتر پژوهش های ادبی پیرامون آثار خلیل حاوی بر محتوا و معانی ، ضرورت وجود پژوهشی متن محور احساس می شد. در این مقاله، نگارندگان می کوشند با نگاه فرمالیستی و متن محور، ‌ادبیت یا به تعبیری وجه ادبی قصیده‌ی لعازر، یکی از زیباترین قصاید خلیل حاوی را مورد بررسی قرار دهند و از دریچه‌ی سازه‌های شعرآفرینی چون رستاخیز واژگان و آشنایی زدایی و تبیین نقش مهم این دو عنصر در انتقال معنا، اعجاز شعری حاوی را بر دوستداران شعر عربی روشن تر گردانند. در این پژوهش مشخص گردید که خلیل حاوی با ابداع در اسالیب زبانی و به کارگیری شگردهای ادبیت متن، تا حد زیادی توانسته است، سازه های زبانی را به بهترین شکل در خدمت معنا به کارگیرد و پیوند محکمی میان دو عنصر زبان و معنی برقرار کند.

ادبیت, آشنایی زدایی, رستاخیز واژگان, خلیل حاوی, لعازر عام 1962