احمد خسرایی - دانشآموخته کارشناسیارشد، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان، ایران
حمید زارع ابیانه - گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
مهدی , Mehdi - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
ژینو یهمنی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

یکی از نگرانی‌های جامعه انسانی درباره تغییراتی است که در اثر گرمایش زمین موجب تغییرات فراوانی و مقدار بارش و درجه حرارت می‌شود. این مطالعه به‌منظور بررسی روند تغییرات دما و بارندگی سالانه، فصول کشت، فصلی و ماهانه با استفاده از آزمون من-ویتنی در ایستگاه هواشناسی اهواز انجام شد. دوره آماری مورد مطالعه شامل دو دوره 31 ساله از 1957 تا 2018 (1335 تا 1397 شمسی) بود. نتایج این مطالعه نشان داد که دمای کمینه، تغییرات بیشتری در مقایسه با دمای متوسط و دمای بیشینه در 31 سال اول (1957 تا 1987) نسبت به 31 سال دوم (1988 تا 2018) داشت. مقایسه میانگین دمای کمینه و دمای متوسط برای دو دوره مورد بررسی نشان داد که اختلاف معنی‌داری در سطح 5 درصد وجود داشت. میانگین‌های دمای کمینه از 1/12 به 9/14 و دمای متوسط از 9/24 به 9/26 درجه سانتی‌گراد افزایش یافت. مقایسه میانگین دمای بیشینه و بارندگی برای دو دوره مورد بررسی نشان داد که اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 5 درصد وجود نداشت. میانگین دمای بیشینه از 5/37 به 8/36 درجه سانتی‌گراد و بارش از 9/226 به 8/188 میلی‌متر کاهش داشت. هم‌چنین بررسی روند بارندگی در دو دوره مورد بررسی نشان دهنده پراکنش بالای این پارامتر اقلیمی و تغییرات اندک در میزان این عامل بوده است.

بارش سالانه, دمای بیشینه, دمای کمینه, دمای متوسط