مهدی وحدت طاهر - کارشنارس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی از دانشگاه علم و فرهنگ

محاربه حد الهی است که در آیه 33 سوره مبارکه مائده ذکر گردیده و مجازاتهای آن نیز در آن معین شده است. تعیینییا تخییری بودن مجازات های پیشبینی شده در باب محاربه بحثی است که در عمل نتایج مهمی را در پی دارد. آنچه دراین خصوص سبب اختلاف شده است برداشتهای متفاوت فقها از حرف " أو" در آیه 33 سوره مائده است. در بین مذاهبپنج گانه اهل سنت مالكی ها در مواردی که رفتار محارب منتج به قتل یا سرقت گردد قائل به تعیینی بودن و در سایرموارد قائل به اختیار حاکم شرع شده و مذهب الظاهریون و مشهور مذهب امامیه نیز بر این باورند که تعیین مجازاتمحارب در اختیار حاکم شرع است و صرف نظر از نتیجه رفتار(قتل، سرقت و...) حاکم شرع مختار است از بین چهار مجازات (قطع، صلب، قتل، نفی بلد) یكی را انتخاب نماید. النهایه مذاهب حنفیه و شافعیه و حنبلیه براین باورند کهمجازات محارب میبایستی متناسب با رفتار و نتیجه حاصل از آن باشد و قائل به تعیینی بودن مجازات هستند.

تعیینی، تخییری، محاربه، مذاهب خمسه