علیرضا کوچکی - دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی نصیری محلاتی - دانشگاه فردوسی مشهد
عبداله ملافیلابی - پژوهشکده علوم و صنایع غذایی
علی نوروزیان - دانشگاه فردوسی مشهد

به­منظور بررسی اثر دامنه وسیع وزن بنه بر رشد و گلدهی زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 91-1390 انجام شد. ده وزن بنه شامل کمتر از 2، 1-1/2، 10-1/6، 12-1/10، 14-1/12، 16-1/14، 18-1/16، 20-1/18، 24-1/20 و بیشتر از 24 گرم زعفران به عنوان تیمار مدنظر قرار گرفتند. فاکتورهای مورد مطالعه شامل تعداد و وزن تر گل، وزن تر و خشک کلاله، درصد بنه‌های فاقد گل در گروه­های مختلف وزنی، بنه‌های یک، دو، سه و چهار گل و بیشتر، تعداد کل بنه تولیدی دختر، تعداد بنه‌های تولید شده دختری در گروه­های وزنی کمتر از 4، 8-4، 12-8 و بیشتر از 12 گرم بودند. نتایج نشان داد که اثر دامنه وسیع وزن بنه بر تمامی صفات مورد مطالعه زعفران در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بیشترین تعداد گل برای وزن بنه بیشتر از 24 گرم برابر با 000/300/1 گل در هکتار تولید شد. 34/99 درصد بنه‌های کمتر از 2 گرم فاقد گل­آوری بودند. بنه‌های 16 گرم به بالا توان گل­آوری نداشته و بنه‌های 1/20 تا 24 گرم و بیشتر از 24 گرم از بالاترین تعداد 3 و 4 گل و بیشتر برخوردار بودند. بیشترین عملکرد خشک کلاله نیز به همین تیمارها تعلق داشت که این برتری نسبت به تیمار وزن بنه 1/6 تا 10 گرم، 75 درصد افزایش داشت. کمترین و بیشترین تعداد بنه‌های دختری تولید شده به­ترتیب مربوط به وزن کمتر از 2 گرم با 63000 بنه، بیشتر از 24 گرم به تعداد 000/550/25 بنه در هکتار بود و وزن­های 16-1/14 گرم و کمتر از 2 گرم به­ترتیب با 115 و 25 عدد بنه دختری کمتر از 4 گرم و وزن­های بیشتر از 24 و 1/10 تا 12 گرم بیشترین و کمترین بنه‌های 8-4 گرم را به خود اختصاص دادند. بیشترین بنه‌های 8 تا 12 گرم و بیشتر از 12 گرم مربوط به وزن بنه بیشتر از 24 گرم و کمترین آن­ها به وزن کمتر از 2 گرم و 1/2 تا 6 گرم اختصاص داشت.

کلمات کلیدی: زعفران, کلاله خشک, کلاله تر, بنه دختری و تعداد گل