علی رجب زاده طهماسبی - استادیار رشته پژوهش هنر سینماتلویزیون دانشگاه صدا وسیما

سیما و شخصیت شیطان، به منزلة موجودی که از درگاه پروردگار رانده شده است، همواره بحث‌برانگیز بوده است. شیطان در برابر پروردگار سوگند یاد کرده است که همواره تلاش خواهد کرد انسان‌ها را از صراط مستقیم دور و آن‌ها را به سمت خود (به سوی کفر و شرک به پروردگار) هدایت کند. قرآن کریم همواره انسان را از فریب شیطان برحذر داشته است. با توجه به تأکیدات قرآن کریم و منابع دیگر، هم‌چون احادیث و روایات، شخصیت شیطان برای مسلمانان و مؤمنان منفور است. سینما و تلویزیون، به منزلة مهم‌ترین و پرمخاطب‌ترین رسانه‌های جهانی، سعی در بازنمایی و مصور کردن دنیای نامرئی و ماورایی داشته‌اند؛ زیرا نه فقط برای انسان پرسش‌برانگیز است، بلکه بازنمایی چنین موجودات و جهانی، انسان را در شناخت و درک آن‌ها یاری می‌کند. بی‌تردید این بازنمایی باید قبل از هر چیز به آموزه‌های اسلامی تکیه کند. سریال‌های تلویزیونی اغماء و او یک فرشته بود، که در رسانة ملی تولید‌ و از طریق آن پخش شده‌اند، ابلیس را به تصویر کشیده‌اند. پژوهش حاضر تلاش دارد به روش کیفی و توصیفی، ابتدا سیما و جای‌گاه ابلیس را در جهان واکاوی کند و سپس با تحلیل موضوعی این دو سریال تلویزیونی به چگونگی بازنمایی ابلیس در رسانه بپردازد

بازنمایی. شیطان. رسانه. سینما. تلویزیون