ناهید جعفریان - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام؛
جواد میرزایی - دانشیار گروه علوم جنگل، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام
مهدی حیدری - استادیار گروه علوم جنگل، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام
مصطفی مرادی - استادیار گروه جنگلداری، دانشکده محیط زیست و منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیا بهبهان

این پژوهش به منظور مقایسۀ خصوصیات خاک و تنوع­گونه­ای قارچ­های میکوریز آربوسکولار در گونۀ ارغوان (Cercis griffithii) در دو رویشگاه طبیعی و دست­کاشت انجام گرفت. به این منظور نمونه­برداری از خاک ریزوسفری گونۀ ارغوان در فصل بهار از عمق 30-0 سانتیمتری انجام گرفت. نمونه­های خاک پس از انتقال به آزمایشگاه مورد آنالیز خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک قرار گرفت و استخراج اسپور قارچ­ها با استفاده از الک مرطوب و سانتریفیوژ انجام شد. سپس قارچ­ها براساس ویژگی­های مرفولوژیک شناسایی شدند. همچنین تعداد اسپورها، درصد کلنیزاسیون طولی ریشه، غنای گونه­ای، شاخص تنوع شانون-وینر و سمپسون و شاخص یکنواختی پایلو نیز محاسبه گردید. نتایج نشان داد بین دو رویشگاه از نظر خصوصیات شیمیایی خاک (نیتروژن، پتاسیم، آهک و کربن­آلی) و خصوصیات فیزیکی خاک (شن، رس و جرم مخصوص ظاهری) تفاوت معنی­داری وجود دارد. رویشگاه طبیعی از میزان کربن­آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و شن بالاتری برخوردار است ولی میزان آهک در رویشگاه دست­کاشت بالاتر بود. دو رویشگاه از لحاظ تنوع گونه­ای شانون- وینر و کلنیزاسیون اختلاف معنی­داری را نشان دادند که در رویشگاه طبیعی بالاتر بودند. همچنین نتایج نشان داد رویشگاه­ها از نظر شاخص سیمپسون و تعداد اسپور اختلاف معنی­داری نداشتند. براساس آنالیز مؤلفه­های اصلی پتاسیم، کربن­آلی، آهک، فسفر و بافت خاک به عنوان مهمترین فاکتورهای تأثیرگذار بر رویشگاه­های گونِۀ ارغوان بودند. 

ارغوان, تنوع قارچ‌های میکوریز آربوسکولار, توده طبیعی, دست‌کاشت