نیره یونسی - دانشجوی دکتری گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
علی اکبر صفری سنجانی - استاد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان

فلزهای سنگین می‌توانند سبب افزایش پایداری پادزیستی باکتری‌ها شوند. هدف پژوهش بررسی پایداری پادزیستی باکتری‌های گرم منفی در خاک‌های دارای غلظت بالای فلز سنگین با کاربری معدن، چراگاه و کشاورزی بود. بنابراین 97 جدایه از 3 گروه باکتری‌های گرم منفی غالب در این خاک‌ها، برگزیده و پایداری آنها برابر 7 پادزیست و فلز سنگین به‌روش پخشیدگی و ارزیابی MIC سنجیده شد. طبق داده‌ها 50 درصد ازتوباکترهای خاک‌های کشاورزی و 6/28 درصد جدایه‌ها در چراگاه‌ها به آموکسی‌سیلین، آمپی‌سیلین، ونکومایسین و تتراسایکلین پایداری همزمان داشتند. 5/62 درصد انتروباکتر‌های خاک‌های کشاورزی، 3/33 درصد در چراگاه‌ها و 0/35 درصد در معدن به همین پادزیست‌ها پایدار بودند. 5/87 درصد سودوموناس‌های خاک‌های کشاورزی و همه سودوموناس‌های چراگاه‌ها به این 4 پادزیست‌ پایداری نشان دادند. پایداری به استرپتومایسین و داکسی‌سایکیلین در سه گروه باکتری، بالا بود اما پایداری به جنتامایسین کمترین بود. همه جدایه‌ها به سرب پایدار و به کادمیوم ناپایدار بودند. %100 ازتوباکترهای خاک‌های کشاورزی، بیش از 0/57 درصد ازتوباکترهای چراگاه‌ها و 7/66 درصد ازتوباکترهای خاک‌ معدن‌ها به سرب، جیوه و نیکل پایداری همزمان داشتند. فراوانی انتروباکترهای پایدار به این فلزها در سه کاربری کشاورزی، چراگاه و خاک معدن 8/45، 0/80 و 0/65 درصد بود. همچنین 5/37 و 7/66 درصد سودوموناس‌های خاک‌های کشاورزی و معدن به این فلزها پایدار بودند. پایداری پادزیستی باکتری‌ها می‌تواند به‌دلیل غلظت بالای فلزهای خاک‌ باشد. پایداری پادزیستی باکتری‌ها در همه کاربری‌ها بالا بود اما خاک‌های کشاورزی زیستگاه شایسته‌تری برای افزایش باکتری‌ها هستند و خطر انتقال باکتری‌های پایدار و به‌دنبال آن ژن‌های پایداری از این راه به چرخه غذایی نیز بیشتر است.

باکتری‌های پایدار, آمینوگلیکوزیدها, بتالاکتام‌ها, تتراسایکلین‌ها, فلزهای سنگین