دانیال فرهادی - دانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی دانشگاه شاهرود
حمیدرضا اصغری - دانشیار دانشگاه شاهرود
محمدرضا عامریان - استادیار دانشگاه شاهرود
علی عباسپور - استادیار دانشگاه شاهرود

استفاده بی رویه از کود­های شیمیایی، سبب آلودگی محیط زیست و بخصوص آلودگی منابع آب و خاک شده است. یکی از راهکارهای مناسب برای جلوگیری از این معضل و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی بکارگیری کودهای زیستی و اصلاح کننده­های معدنی خاک در تولید محصولات می­باشد. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریز و زئولیت به عنوان اصلاح کننده معدنی خاک در سطوح مختلف کود شیمیایی فسفر بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و زراعی گیاه ذرت رقم سینگل کراس 704 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود در سال 1392 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل قارچ میکوریز در دو سطح، کاربرد و عدم کاربرد، زئولیت در دو سطح، 9 تن در هکتار و عدم کاربرد و کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل در سه سطح، صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد کاربرد توأم زئولیت و کود شیمیایی فسفر موجب افزایش معنی­دار ارتفاع و قطر ساقه گیاه ذرت به ترتیب به میزان 67/25 و 80/13 درصد شد. همچنین کاربرد زئولیت به همراه قارچ میکوریز منجربه افزایش معنی­دار شاخص سطح برگ و ارتفاع گیاه به ترتیب به میزان 96/24 و 46/11 درصد شد. با کاربرد جداگانه کود شیمیایی فسفر، میکوریز و زئولیت، وزن صد دانه به ترتیب 12/20، 47/20 و 7/9 درصد افزایش معنی­داری یافت. همچنین کود فسفر و قارچ میکوریز هر کدام به تنهایی سبب افزایش معنی­دار عملکرد دانه و وزن بلال شده­اند. درصد فسفر دانه تنها تحت تأثیر تیمار قارچ میکوریز بطور معنی­داری افزایش یافت. اثر متقابل میکوریز و زئولیت نیز بر درصد پتاسیم بذر معنی­دار و سبب افزایش آن گردید. استفاده از قارچ میکوریز به همراه اصلاح کننده خاک (زئولیت) ضمن مصرف بهینه کودهای شیمیایی فسفر در مزارع، می­تواند موجب بهبود صفات فیزیولوژیکی و زراعی در گیاه ذرت شود. نتایج این آزمایش می­تواند در سیستم­های کشاورزی ارگانیک و پایدار مورد استفاده قرار گیرد.

سوپر فسفات تریپل, سینگل کراس 704, اصلاح کننده خاک, وزن بلال, عملکرد دانه