محمد بهمنی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس
غلامعلی جلالی - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس
احمد اصغرزاده - استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب کشور
مسعود طبری کوچکسرایی - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

تحقیق پیش رو با هدف بررسی تأثیر ریزوباکتری سودوموناس بر برخی صفات رویشی نهال استبرق (Calotropis procera Ait.) تحت تنش خشکی در شرایط گلخانه انجام ‌شد. این آزمایش با دو سطح تلقیح (ریزوباکتری سودوموناس پوتیدا، و شاهد یا عدم تلقیح) و شش سطح تنش خشکی با فواصل آبیاری (3، 6، 9، 12، 15 و 18 روز) در مدت شش ماه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار شکل ‌گرفت. نتایج نشان داد که اغلبِ صفات اندام هوایی و زمینی نهال‌های استبرق پاسخ معنی‌داری به تلقیح ریزوباکتری در شرایط تنش خشکی نشان دادند. با این ‌وجود، تا فاصله آبیاری 9 روزه درصد زنده‌مانی، همانند ارتفاع، در نهال تلقیح شده و نشده تفاوت معنی‌داری نشان ندادند. این در حالی است که بعضاً تا همین فاصله آبیاری، در اندازه برخی پارامترهای رویشی نهال­های تلقیح نشده نسبت به نهال­های تلقیح شده کاهش چشمگیری مشاهده نشد. از این تحقیق آشکار می‌شود که در تنش‌های خشکی شدیدتر (فاصله آبیاری بیش از 9 روز)، ریزوباکتری سودوموناس سبب جلوگیری از کاهش اندازه برخی پارامترهای رویشی می‌شود. از این رو، برای تحصیل رویش مطلوب نهال استبرق به همراه تقلیل هزینه­ها، می­توان از اعمال ریزوباکتری سودوموناس پوتیدا تا فاصله آبیاری 9 روز پرهیز کرد.

استبرق, سودوموناس, خشکی, زنده‌مانی, رویش