عوامل و زمینههای اجتماعیِ طرح اندیشه احیاء شاهنشاهی ایرانی در قرن چهارم هجری
عنوان مقاله: عوامل و زمینههای اجتماعیِ طرح اندیشه احیاء شاهنشاهی ایرانی در قرن چهارم هجری
شناسه ملی مقاله: JR_JSEH-9-1_007
منتشر شده در در سال 1399
شناسه ملی مقاله: JR_JSEH-9-1_007
منتشر شده در در سال 1399
مشخصات نویسندگان مقاله:
محسن رحمتی - استاد، گروه تاریخ، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
خلاصه مقاله:
محسن رحمتی - استاد، گروه تاریخ، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
یکی از رویدادهای مهمّ اجتماعی در تاریخ ایران بعد از اسلام، تلاش برای احیاء عنوان شاهنشاهی ایرانی توسط سلسلههای ایرانی در قرن چهارم است که عمدتاً در ناحیه جبال ( به ویژه ری) حادث شد. این رویداد از دو منظر سیاسی و اجتماعی قابل بررسی است. اگر اهداف و اقدامات حکمرانان به عنوان بُعدِ سیاسی در نظر گرفته شود، بُعد اجتماعی نیز شرایط، عوامل و دلایلی است که افراد جامعهی تحت فرمان را با حکمرانانِ ایرانِ قرن چهارم همسو میساخت. این مقاله درصدد است تا با روش توصیفی- تحلیلی و از طریق به پرسش کشیدن اندک اطلاعاتِّ موجود تاریخی تا حدّ امکان، تأثیر شرایط اجتماعیِ شرق جبال بر احیاء شاهنشاهی ایرانی را تبیین و روشن نماید. این پژوهش نشان میدهد که آشفتگی سیاسی، ناامنی اجتماعی، ضعف اقتصادی، استیلای غلامان ترک، دگرگونیِ قشر بندی اجتماعی، و تغییر بافت جمعیتی در ناحیه شرقی جبال در اواخر قرن سوّم و اوایل قرن چهارم، ساکنان منطقه را به احیاء شاهنشاهی ایرانی متمایل ساخته و به حکمرانان دیلمی فرصت داد تا ایده احیاء شاهنشاهی ایرانی را به عنوان راهی برای کسب مقبولیت اجتماعی و در نتیجه تداوم حکومت خود پیگیری کنند.
کلمات کلیدی: احیاء شاهنشاهی ایرانی, اوضاع اجتماعی, شرق جبال, ری, دیلمیان
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1178195/